- ഇമാം സാവി അദ്ദേഹത്തിന്റെ തഫ്സീറിൽ പറയുന്നു.
قال الصاوي في حاشيته على تفسير الجلالين :
(ولا يجوز تقليد ماعدا المذاهب الأربعة ولو وافق قول الصحابة والحديث الصحيح والآية ، فالخارج عن المذاهب الأربعة ضال مضل ، وربما أداه ذلك للكفر ، لأن الأخذ بظواهر الكتاب والسنة من أصول الكفر)
(ولا يجوز تقليد ماعدا المذاهب الأربعة ولو وافق قول الصحابة والحديث الصحيح والآية ، فالخارج عن المذاهب الأربعة ضال مضل ، وربما أداه ذلك للكفر ، لأن الأخذ بظواهر الكتاب والسنة من أصول الكفر)
നാല് മദ്ഹബുകളല്ലാത്തതിനെ തക്ളീത് ചെയ്യൽ, തെളിവ് നോകാതെ അന്തമായി അനുകരിക്കൽ, അനുവധിനീയം അല്ല അത് ഒരു പക്ഷെ ഖുർആൻ വചനത്തോടും സഹീഹ് ആയ ഹദീസിനൊദും സഹാബാക്കളുടെ വാക്കിനോടും ഒത്ത് വന്നാലും ശരി. നാല് മദ്ഹബിൽ നിന്നും പുറത്തു പോയവർ വഴി പിഴച്ചവും പിഴപ്പിക്കുന്നവും ആണ് ചിലപ്പോൾ ആ വേല കുഫ്രീയത്തിലേക്ക് എത്തിക്കും. കാരണം ഖുർആനിന്റെയും സുന്നത്തിന്റെയും ഉപരിതല സാരം കൈകൊള്ളൽ കുഫ്രീയത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ്.
പരിശുദ്ധ ഇസ്ലാമില്‍ പഠിപ്പിക്കാത്ത ഒരു ആശയമാണ് ഇവിടെ പഠിപ്പിക്കുന്നത്. നാല് ഇമാമുകളുടെ അഭിപ്രായങ്ങളില്‍ ഇങ്ങനെ ഒരു അഭിപ്രായം അവര്‍ പറഞ്ഞിട്ടില്ല.
ഇനി ഓരോ ഇമാമും അവരുടെ നിലപാടുകളെ കുറിച്ച് പറയുന്നത് നോക്കാം.
- ഇമാം അബു ഹനീഫ നു’മാന്‍ ഇബ്നു താബിത്
“ഒരു ഹദീസ് “സഹീഹ് “ ആയി കണ്ടാല്‍ ,അത് പിന്നെ എന്റെ് മദ്ഹബില്‍ പെട്ടതാണ്.”
2. "It is not permitted for anyone to accept our views if they do not know from where we got them."
“ഒരാളും എന്റെ അഭിപ്രായം എവിടുന്നാണ് വന്നതെന്ന് അറിയാത്ത പക്ഷം അത് പിന്തുടരരുത് “
In one narration, "It is prohibited for someone who does not know my evidence to give verdicts on the basis of my words."
Another narration adds, "... for we are mortals: we say one thing one day, and take it back the next day."
“.....നമ്മള്‍ മരണപ്പെടുന്നവരാണ് :നമ്മള്‍ ഇന്ന് ഒരു കാര്യം പറയും,നാളെ അത് തിരിച്ചെടുക്കും ..”
In another narration, "Woe to you, O Ya'qub! Do not write down everything you hear from me, for it happens that I hold one opinion today and reject it tomorrow, or hold one opinion tomorrow and reject it the day after tomorrow."
മറ്റൊരു രേഖപ്പെടുത്തല്‍ ഇങ്ങനെയാണ് “ഓ,യാകൂബ്‌,എന്നില്‍ നിന്ന് കേള്ക്കുെന്ന എല്ലാതും എഴുതി വെക്കരുത്,ചിലപ്പോ ഞാന്‍ ഇന്ന് ഒരു അഭിപ്രായവും നാളെ അത് തിരുത്തിയെന്നും വരാം ,നാളെ ഒരഭിപ്രായവും മറ്റൊന്നാല്‍ മറ്റൊരബിപ്രായവും ആകാം”
3. "When I say something contradicting the Book of Allaah the Exalted or what is narrated from the Messenger (sallallahu 'alayhi wa sallam), then ignore my saying."
( إذا قلت قولا يخالف كتاب الله تعالى وخبر الرسول صلى الله عليه وسلم فاتركوا قولي ) . ( الفلاني في الإيقاظ ص 50 )
“ഞാന്‍ എപ്പോഴെങ്കിലും അല്ലാഹുവിന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിനോ ,പ്രവാചകന്റെയോ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ക്ക് എതിരായോ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാല്‍ ,എന്റെ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ തള്ളണം”
4. ( لا يحل لأحد أن يأخذ بقولنا ما لم يعلم من أين أخذناه ) .
( ابن عابدين في " حاشيته على البحر الرائق " 6/293 )
"എവിടെ നിന്നാണ് നാം സ്വീകരിച്ചത് എന്നറിയാതെ നമ്മുടെ വാക്കുകള്‍ സ്വീകരിക്കല്‍ ഒരാള്‍ക്കും അനുവധിനീയമല്ല. ഞങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ മത നിയമങ്ങള്‍ ഞങ്ങള്‍ ഗ്രഹിച്ച തെളിവുകള്‍ അടിസ്ഥാനമാക്കിയല്ലാതെ സ്വീകരിക്കരുത് എന്ന്.
5. ( وفي رواية : ( حرام على من لم يعرف دليلي أن يفتي بكلامي
എന്റെ തെളിവുകള്‍ അറിയാതെ എന്റെ വാക്കുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ മതവിധി അഥവാ ഫത് വ നല്‍ക്കുന്നത് നിഷിദ്ധമാണ്.- മാലിക് ഇബ്നു അനസ്‌
(
إنما أنا بشر أخطئ وأصيب فانظروا في رأيي فكل ما وافق الكتاب والسنة فخذوه
وكل ما لم يوافق الكتاب والسنة فاتركوه ) . ( ابن عبد البر في الجامع 2/32
)
“തീര്ച്ചeയായും ഞാന്‍
മരണം ഉള്ളവനാണ്:എനിക്ക് ചിലപ്പോ തെറ്റ് സംഭവിക്കും ,ചിലപ്പോ ഞാന്‍
ശരിയുമായിരിക്കും ,അത് കൊണ്ട് എന്റെ് അഭിപ്രായങ്ങള്‍ നോക്കുമ്പോള്‍
:ഖുര്ആരനും സുന്നത്തുമായി യോജിക്കുന്ന അഭിപ്രായങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കുക
,യോജിക്കാത്തത് തള്ളുകയും ചെയ്യുക”2. "Everyone after the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) will have his sayings accepted and rejected - not so the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam).”
( ليس أحد بعد النبي صلى الله عليه وسلم إلا ويؤخذ من قوله ويترك إلا النبي صلى الله عليه وسلم ) .( ابن عبد البر في الجامع 2/91 )
“പ്രവാചകന് മുഹമ്മദ്‌ (സ്വ) ശേഷമുള്ളവരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കുകയും
തള്ളുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട് –പ്രവാചകന്റെtത്(സ്വ) അങ്ങനെ അല്ല “3. Ibn Wahab said: "I heard Malik being asked about cleaning between the toes during ablution. He said, 'The people do not have to do that.' I did not approach him until the crowd had lessened, when I said to him, 'We know of a sunnah about that.' He said, 'What is that ?' I said, 'Laith ibn Sa'd, Ibn Lahee'ah and 'Amr ibn al-Harith narrated to us from Yazeed ibn 'Amr al-Ma'aafiri from Abu 'Abdur-Rahman al-Hubuli from Mustawrid ibn Shaddad al-Qurashi who said, 'I saw the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam) rubbing between his toes with his little finger.' He said, 'This hadeeth is sound; I had not heard of it at all until now.' Afterwards, I heard him being asked about the same thing, on which he ordered cleaning between the toes."
قال ابن وهب : سمعت مالكا سئل عن تخليل أصابع الرجلين في الوضوء ؟ فقال : ليس ذلك على الناس . قال : فتركته حتى خف الناس فقلت له : عندنا في ذلك سنة فقال : وما هي ؟ قلت : حدثنا الليث بن سعد وابن لهيعة وعمرو بن الحارث عن يزيد بن عمرو المعافري عن أبي عبد الرحمن الحنبلي عن المستورد بن شداد القرشي قال : رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم يدلك بخنصره ما بين أصابع رجليه . فقال : إن هذا الحديث حسن وما سمعت به قط إلا الساعة ثم سمعته بعد ذلك يسأل فيأمر بتخليل الأصابع .
( مقدمة الجرح والتعديل لابن أبي حاتم ص 31 - 32 )
ഇബ്നു
വഹാബ് പറഞ്ഞു:”ഒരിക്കല്‍ ഇമാം മാലിക്‌നോട് വുളുവില്‍ വിരലുകള്ക്കി ടയില്‍
ഉരതുന്നതിനെ കുറിച്ച് ചോദിക്കുന്നത് കേട്ടു “ അപ്പോള്‍ അദ്ദേഹം മറുപടി
നല്കിട “ജനങ്ങള്‍ അങ്ങനെ ചെയ്യണം എന്നില്ല “ആ സമയത്ത് ജനങ്ങള്‍ കുറയുന്നത്
വരെ ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തിനു അടുത്ത് ചെന്നില്ല,പിന്നീട് ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തോട്
പറഞ്ഞു “എനിക്ക് പ്രവാചകന്റെദ ആ സുന്നത്ത്‌ അറിയാം “ അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു
“എന്താണ് അത് ?” ഞാന്‍ പറഞ്ഞു :”ലൈത് ഇബ്നു സാദ് ,ഇബ്നു ലഹീഹ ,അമര്‍ ഇബ്നു
ഹാരിത തുടങ്ങിയവര്‍ യസീദ് ഇബ്നു അമര്‍ അല്‍ മാഫിരി അബു അബ്ദുറഹ്മാന്‍ അല്‍
ഹുബ്ലി യിലൂടെയും അവര്‍ മുസ്താവ്രിത്‌ ഇബ്നു ശദ്ദാദ് അല്‍ ഖുറൈഷി യിലൂടെയും
നിവേദനം :”ഞാന്‍ പ്രവാചകന് മുഹമ്മദ്‌ (സ്വ) വിരലുകള്ക്കി ടയില്‍ ചെറു
വിരല്‍ കൊണ്ട് ഉരതുന്നത് കണ്ടിട്ടുണ്ട് “അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു “ഇ ഹദീസ്
നിലനില്ല്ക്കുന്നതാണ് “ഹസ്സന്‍”,ഇതുവരെ ഞാന്‍ അത്
കേട്ടിട്ടുണ്ടായിരുന്നില്ല “അതിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തോട് ഇതിനെ പറ്റി
ചോദിക്കപ്പെട്ടാല്‍ അദ്ദേഹം വിരലുകള്ക്കി ടയില്‍ ഉരതാന്‍ കല്പ്പിനക്കുന്നത്
ഞാന്‍ കേട്ടിട്ടുണ്ട് “( مقدمة الجرح والتعديل لابن أبي حاتم ص 31 - 32 )
- ഇമാം ഷാഫി.
“പ്രവാചകന് മുഹമ്മദ്‌ (സ്വ) യുടെ സുന്നത്ത്‌ നമ്മള്‍ ഓരോരുത്തരുടെ അടുത്ത് എത്തുകയും അതുപോലെ നഷ്ട്ടപെടുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്,അതുകൊണ്ട് എപ്പോഴെല്ലാം എന്റെന അഭിപ്രായം/നിയമം വരികയും അത് പ്രവാചക സുന്നതുമായി വിപരീതമായിരിക്കുകയും ചെയ്‌താല്‍ ,പ്രവാചകന്റെ് കാഴ്ച്ചപ്പാടാണ് ശരി,അത് തന്നെയാണ് എന്റെ കാഴ്ചപ്പാടും “
2. "The Muslims are unanimously agreed that if a sunnah of the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam) is made clear to someone, it is not permitted for him to leave it for the saying of anyone else.”
“മുസ്ലിങ്ങള്‍ ഐകകണ്ഠേന യോജിച്ചിട്ടുണ്ട് ,പ്രവാചക സുന്നത്ത്‌ ഒരാള്ക്ക് വ്യക്തമായി തെളിയിക്കപ്പെട്ടാല്‍ ,ആ അഭിപ്രായം വിട്ട് വേറെ ഒരു അഭിപ്രായം തേടാന്‍ അയാള്ക്ക് അനുവാദമില്ല “
3. "If you find in my writings something different to the Sunnah of the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam), then speak on the basis of the Sunnah of the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam), and leave what I have said."
“എന്റെ എഴുത്തില്‍ വല്ലതും പ്രവാചകന് സുന്നത്തിന് എതിരായി വന്നാല്‍ ,പ്രവാചക സുന്നത്തിന്റെ ബലത്തില്‍ സംസാരിക്കുക ,ഞാന്‍ എഴുതിയത്‌ തള്ളുകയും ചെയ്യുക “
In one narration: "... then follow it (the Sunnah), and do not look sideways at anyone else's saying."
4. "When a hadeeth is found to be saheeh, then that is my madhhab."
“ഒരു ഹദീസ് “സഹീ “ ആയിക്കണ്ടാല്‍ ,അത് പിന്നെ എന്റെe മദ്ഹബില്‍ പെട്ടതാണ്”
5. "You are more knowledgeable about Hadeeth than I, so when a hadeeth is saheeh, inform me of it, whether it is from Kufah, Basrah or Syria, so that I may take the view of the hadeeth, as long as it is saheeh."
6. "In every issue where the people of narration find a report from the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam) to be saheeh which is contrary to what I have said, then I take my saying back, whether during my life or after my death."
“ഏതൊരു വിഷയത്തിലും പ്രവാചകന്റെe പേരിലുള്ള രേഖകള്‍ സഹീ ആകുകയും എന്റെത അഭിപ്രായത്തിന് വിപരീതമാകുകയും ചെയ്‌താല്‍ ,ഞാന്‍ എന്റെn വാക്ക്‌ തിരിച്ചെടുക്കുക,അത് ഞാന്‍ ജീവിക്കുന്ന സമയമായാലും ,ഞാന്‍ മരണപ്പെട്ടതിന് ശേഷമായാലും.”
7. "If you see me saying something, and contrary to it is authentically-reported from the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam), then know that my intelligence has departed."
“നിങ്ങള്‍ എന്റെh അഭിപ്രായം പ്രവാചക സുന്നത്തിന് വിപരീതമാകുകയും ചെയ്‌താല്‍ ,എന്റെെ ബുദ്ധി /സാമര്ത്യം വ്യതിചലിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക “
8. "For everything I say, if there is something authentic from the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) contrary to my saying, then the hadeeth of the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) comes first, so do not follow my opinion."
9. "Every statement on the authority of the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) is also my view, even if you do not hear it from me."
“എന്നില്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്‍ ചില പ്രവാചക സുന്നത്ത്‌ കേട്ടില്ലെങ്കിലും ,അത് മറ്റൊരിടത്ത് നിന്ന് കേട്ടാലും അത് എന്റെe കാഴ്ച്ചപ്പാട് തന്നെയാണ്
………………………………………………………………………………
- അഹ്മദ്‌ ഇബ്നു ഹന്ബാല്‍
“എന്റെf അഭിപ്രായം പിന്തുടരരുത്,അതുമല്ല മാലിക്,ഷാഫി,അവ്സായി,തവ്രി അഭിപ്രായവും പിന്തുടരരുത്,മറിച്ച് യെവിടുന്നാണോ അത് കിട്ടിയത്‌ അവിടുന്ന് എടുക്കുക”
In one narration: "Do not copy your Deen from anyone of these, but whatever comes from the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) and his Companions, take it; next are their Successors, where a man has a choice."
മാറ്റൊന്നില്‍ “ഒരിക്കലും ദീന്‍ മറ്റുള്ളവരില്‍ നിന്ന് പകര്ത്ത രുത്,എന്നാല്‍ പ്രവാചകനില്‍ നിന്നും സഹാബാക്കളില്‍ നിന്നും ഉള്ളത് സ്വീകരിക്കുക ,പിന്നീട് പിന്ഗാ്മികളെ ,അവിടെ ഒരാള്ക്ക് വരണസ്വാതന്ത്യ്രം ഉണ്ട് “
Once he said: "Following means that a man follows what comes from the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) and his Companions; after the Successors, he has a choice."
2. "The opinion of Awzaa'i, the opinion of Malik, the opinion of Abu Hanifah: all of it is opinion, and it is all equal in my eyes. However, the proof is in the narrations (from the Prophet (sallallahu 'alayhi wa sallam) and his Companions)."
3. "Whoever rejects a statement of the Messenger of Allaah (sallallahu 'alayhi wa sallam) is on the brink of destruction."
“ആരെല്ലാം പ്രവാചകന് മുഹമ്മദ്‌(സ്വ) യുടെ പ്രസ്താവന നിരസിച്ചുവോ ,അവര്‍ നാശത്തിന്റെം വക്കിലാണ് “
..............................
ഇതില്‍ നിന്ന് വളരെ വ്യക്തമാണ് ,എല്ലാ ഇമാമുകളും അവരുടെ പരിമിതികളെ കുറിച്ച് വളരെ ബോധവാന്മാരാണ് അത് കൊണ്ട് തന്നെ തെറ്റ് സംഭവിക്കാം എന്ന ബോധ്യവും അവര്‍ക്കുണ്ട് ,അത് പോലെ എല്ലാ ഇമാമുകളും അവരുടെ അഭിപ്രായത്തെക്കാള്‍ തെളിവിനാണ് (പ്രവാചക സുന്നത്ത്‌ ) പ്രാധാന്യം നല്കിയത്‌ ,സ്വന്തം അഭിപ്രായം തെറ്റെങ്കില്‍ അത് തള്ളിക്കളയാനും എല്ലാ ഇമാമുകളും നമ്മോട്‌ കല്പ്പിനക്കുന്നുണ്ട്,അത് പോലെ അവര്ക്ക് രേഖപ്പെടുത്താന്‍ കഴിയാത്ത കാര്യങ്ങള്‍ പ്രബലമായ പ്രവാചക സുന്നത്ത്‌ ആണെങ്കില്‍ അത് പിന്തുെടരാനും നമ്മോട്‌ കല്പ്പി്ക്കുന്നു.
..................................................................................................
നമ്മൾ മദ്ഹബിന്റെ ഇമാമീങ്ങളെ തള്ളുന്നവരല്ല അവരെ അനുസരിക്കുന്നവരാണ് ☝🏻
രണ്ടാം മദ്ഹബായ ഇമാം മാലിക് (റ) പറഞ്ഞത് കാണുക:
.
إنما أنا بشر أخطئ وأصيب، فانظروا رأيي، فكل ما وافق الكتاب والسنة فخذوه، وكل ما لم يوافق الكتاب والسنة فاتركوه.
(ابن عبد البر في "الجامع" :2/32، وكذا الفلاني:ص : 72)
.
“നിശ്ചയം, ഞാനൊരു മനുഷ്യന്‍ മാത്രമാണ്. എനിക്ക് തെറ്റ് പറ്റും. ശരിയാവുകയും ചെയ്യും. അതിനാല്‍ എന്റെ അഭിപ്രായങ്ങളിലേക്ക് നോക്കുക. (അതില്‍) ഖുര്‍ആനിനും ഹദീസിനും യോജിച്ചത് വരുന്നതെന്തോ അത് നിങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കുക. ഖുര്‍ആനിനും ഹദീസിനും യോജിച്ച് വരാത്തത് നിങ്ങള്‍ വിട്ട് കളയുകയും ചെയ്യുക.”
.
ليس أحد بعد النبي (ﷺ) إلا ويؤخذ من قوله ويترك، إلا النبي صلى الله عليه وسلم.
(ابن عبد البر في "الجامع" :2/91، وابن حزام في "أصول الأحكام" :6/145 و 179)
.
“നബി (ﷺ) യുടെ ശേഷമുള്ളവരുടെ മൊഴികളില്‍ കൊള്ളേണ്ടവയും തള്ളേണ്ടവയും ഉണ്ടാകും. നബി (ﷺ) യുടേത് ഒഴികെ.”
.
إذا وجدتم في كتابي خلاف رسول الله (ﷺ) فقولوا بسنة رسول الله (ﷺ)، ودعوا قولي. فاعملوا بالحديث واتركوا قولي. أو قال فهو مذهبي.
(النووى في "المجموع" :1/63، والخطيب في " الاحتجاج بالشافعى" :2/8)
.
“എന്റെ ഗ്രന്ഥങ്ങളില്‍ നബി (ﷺ) യുടെ ചര്യക്കെതിരായി വല്ലതും നിങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുകയാണെങ്കില്‍, നബി (ﷺ) യുടെ ചര്യയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ സംസാരിക്കുക. എന്റെ അഭിപ്രായത്തെ അവഗണിക്കുകയും ചെയ്യുക. കാരണം, ഹദീസ് സ്വഹീഹായി വന്നാല്‍ അതാണെന്‍റെ മദ്ഹബ്. അതിനാല്‍ എന്റെ അഭിപ്രായത്തിന് എതിരായി ഹദീസ് കണ്ടാല്‍ ഹദീസുകൊണ്ട് നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുക.എന്റെ വാക്കിനെ തള്ളിക്കളയുകയും ചെയ്യുക.”
.
كل مسألة صح فيها الخبر عن رسول الله (ﷺ) عند أهل النقل بخلاف ما قلت، فأنا راجع عنها في حياتي وبعد موتي.
(أبو نعيم في "الحلية" 9/107، والهروي: "1/47، "إعلام الموقعين" :2/363)
.
“ഏത് വിഷയത്തിലും ഞാന്‍ പറഞ്ഞതിന് വിരുദ്ധമായി ഹദീസിന്‍റെ ആളുകള്‍ നബി (ﷺ) യില്‍ നിന്നുള്ള റിപ്പോര്‍ട്ട് സ്വഹീഹായി ഗണിച്ചാല്‍ എന്റെ ജീവിത കാലത്തായാലും മരണശേഷമായാലും ഞാന്‍ എന്റെ വാക്കുകളില്‍ നിന്നും വിരമിക്കുന്നു.
