ഇസ്തിഗായെ എതിര്‍ത്തത് ഇബ്ന്‍ തീമിയയുടെ കാലശേഷം ആണോ???

ഇസ്തിഗായെ എതിര്‍ത്തത് ഇബ്ന്‍ തീമിയയുടെ കാലശേഷം ആണോ???

സ്വാലിഹുളായ മരണപ്പെട്ടവരുടെ കാര്യത്തിലാണ് ആദ്യമായി ശരീഅത്തില്‍ നിന്നും വ്യതിചലിച്ചതും, ആരാധന തുടങ്ങിയതും എന്ന് കൃത്യമായി തഫ്സീറുകളില്‍ കാണാം.

 وَلِهَذَا قَالَ هَاهُنَا: وَمَكَرُوا مَكْراً كُبَّاراً وَقالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلا سُواعاً وَلا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْراً وَهَذِهِ أَسْمَاءُ أَصْنَامِهِمُ الَّتِي كَانُوا يَعْبُدُونَهَا مِنْ دُونِ اللَّهِ.
قَالَ الْبُخَارِيُّ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ، حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، وَقَالَ عَطَاءٌ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ:
صَارَتِ الْأَوْثَانُ الَّتِي كَانَتْ فِي قَوْمِ نُوحٍ فِي الْعَرَبِ بَعْدُ: أَمَّا وَدٌّ فَكَانَتْ لِكَلْبٍ بِدَوْمَةِ الْجَنْدَلِ، وَأَمَّا سُوَاعٌ فَكَانَتْ لِهُذَيْلٍ، وَأَمَّا يَغُوثُ فَكَانَتْ لِمُرَادَ ثُمَّ لِبَنِي غُطَيْفٍ بِالْجُرُفِ عند سبأ، وأما يَعُوقُ فَكَانَتْ لِهَمْدَانَ، وَأَمَّا نَسْرٌ فَكَانَتْ لِحَمِيرَ لِآلِ ذِي كَلَاعٍ وَهِيَ أَسْمَاءُ رِجَالٍ صَالِحِينَ مِنْ قَوْمِ نُوحٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ، فَلَمَّا هَلَكُوا أَوْحَى الشَّيْطَانُ إِلَى قَوْمِهِمْ أَنِ انْصِبُوا إِلَى مَجَالِسِهِمُ الَّتِي كَانُوا يَجْلِسُونَ فِيهَا أَنْصَابًا وَسَمُّوهَا بِأَسْمَائِهِمْ فَفَعَلُوا فَلَمْ تُعْبَدْ حَتَّى إِذَا هَلَكَ أُولَئِكَ وَتَنَسَّخَ الْعِلْمُ عُبِدَتْ «2» . وَكَذَا رُوِيَ عَنْ عِكْرِمَةَ وَالضَّحَّاكِ وَقَتَادَةَ وَابْنِ إِسْحَاقَ نَحْوُ هَذَا، وَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَلْحَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: هَذِهِ أَصْنَامٌ كَانَتْ تُعْبَدُ فِي زَمَنِ نُوحٍ.
وَقَالَ ابْنُ جَرِيرٍ «3» : حَدَّثَنَا ابْنُ حُمَيْدٍ، حَدَّثَنَا مِهْرَانُ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مُوسَى عَنْ محمد بن قيس وَلا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْراً قَالَ: كَانُوا قَوْمًا صَالِحِينَ بَيْنَ آدَمَ وَنُوحٍ وَكَانَ لَهُمْ أَتْبَاعٌ يَقْتَدُونَ بِهِمْ، فَلَمَّا مَاتُوا قَالَ أَصْحَابُهُمُ الَّذِينَ كَانُوا يَقْتَدُونَ بِهِمْ: لَوْ صَوَّرْنَاهُمْ كَانَ أَشْوَقَ لَنَا إِلَى الْعِبَادَةِ إِذَا ذَكَرْنَاهُمْ، فَصَوَّرُوهُمْ فَلَمَّا مَاتُوا وَجَاءَ آخَرُونَ دَبَّ إِلَيْهِمْ إِبْلِيسُ فَقَالَ: إِنَّمَا كَانُوا يَعْبُدُونَهُمْ وَبِهِمْ يُسْقَوْنَ الْمَطَرَ فَعَبَدُوهُمْ.
الكتاب: تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)
ابن كثير القرشي (700 - 774هـ)

അർത്ഥം:
ഇമാം ബുകാരി , ഇബ്ൻ അബ്ബാസ് (റ) വിൽ നിന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. നൂഹ് നബി(അ) വിന്റെ ജനതയുടെ കാലത്തുണ്ടായിരുന്ന വിഗ്രഹങ്ങൾ പിന്നെ അറബികളിലേക്ക് വ്യാപിച്ചു. വദ്ധിനെ കുറിച്ച് പരാമർശിക്കുകയാണെങ്കിൽ:  ദവ്മതുൽ ജന്ദൽ എന്നാ സ്ഥലത്തെ കൽബു ഗോത്രക്കാരുടെ വിഗ്രഹമായിരുന്നു. സുവാഹു : ഹുദയ്യു ഗോത്രത്തിന്റെയും, യഘൂഥ്‌  : മുരാദ് ഗോത്രത്തിന്റെയും പിന്നീടത്‌ സബാ എന്നാ സ്ഥലത്ത് ബാനി ഘുതയ്ഫ് എന്ന ഗോത്രക്കാർ അതിനെ ആരാധിച്ചു. യഊഖ് : ഹംദാൻ  ഗോത്രത്തിന്റെയും, നസ്ര് : ധുകാല വംശത്തിൽപ്പെട്ട  ഹിമയർ ഗോത്രത്തിന്റെയും വിഗ്രഹങ്ങളായിരുന്നു. ഈ വിഗ്രഹങ്ങളുടെ പേര് വന്നത് നൂഹ് നബിയുടെ ജനതയുടെ കാലത്തുണ്ടായിരുന സ്വാലിഹികളായ ആളുകളായിരുന്നു. ഇവാൻ മരണപ്പെട്ടപ്പോൾ ശൈത്താൻ നൂഹ് നബിയുടെ ജനങ്ങളിലേക്ക് ഇവരുടെ ബഹുമാനത്തിനു വേണ്ടി അവർ കുടിയിരുന്ന സ്ഥലത്തിൽ വിഗ്രഹങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു. എന്നിട്ട് ഈ വിഗ്രഹങ്ങൾക്ക്  ഇവരുടെ പേരുകൾ നല്കി. ഇത് തുടർന്ന്കൊണ്ടേ ഇരുന്നു. പക്ഷെ ഇതുണ്ടാക്കിയ തലമുറ പോകുകയും അറിവ് നഷ്ട്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നതുവരെ ഈ വിഗ്രഹങ്ങൾ ആരാധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നില്ല, അതിനു ശേഷം ആണ് വിഗ്രഹങ്ങൾ ആരാധിക്കപ്പെട്ടത്. ഇത് ഇക്രിമ, ഖത്താദ, ഇബ്ൻ ഇസ്ഹാഖ് എന്നിവരും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്, അലി ബിൻ അബി തൽഹാ ഇബ്ൻ അബ്ബാസിൽ നിന്നും രേഖപ്പെടുത്തുന്നു: നൂഹ് നബി (അ) വിന്റെ കാലത്തിലെ ജനത ആരാധിച്ചിരുന്ന വിഗ്രഹങ്ങളാണത്. ഇബ്ൻ ജരീർ മുഹമ്മദ്‌ ബിൻ ഖയ്സിൽ നിന്നും  യഘൂഥ്‌, യഊഖ്, നസ്ര് എന്നിവരെപറ്റി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ഇവർ നൂഹ് (അ) ന്റെയും ആദം (അ) ഇടക്കുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന സ്വാലിഹുകളായിരുന്നു. നേർമാർഗ്ഗത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന അനുയായികളും ഉണ്ടായിരുന്നു ആ സമയത്ത്. പിന്നെ അവർ മരണപ്പെട്ടപ്പോൾ അവരെ പിന്തുടർന്ന അനുയായികൾ പറഞ്ഞു : "ഞങ്ങൾ ഇവരുടെ രൂപത്തിൽ വിഗ്രഹം ഉണ്ടാക്കി അവരെ ഓർമ്മിച്ചാൽ അത് ആരാധനകൾ കൂടുതൽ ചെയ്യാൻ പ്രേരിപ്പിക്കും. ഈ കാരണം കൊണ്ട് അവർ വിഗ്രഹങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി. പിന്നെ ഈ തലമുറ മരണപ്പെട്ടപ്പോൾ, ഇബ്ലീസ്‌ അവരിലേക്ക്‌ വന്നു പറഞ്ഞു നിങ്ങളുടെ മുൻഗാമികൾ ഈ വിഗ്രഹങ്ങളെ ആരാധിച്ചപ്പോൾ, അവർക്ക് മഴ ലഭിച്ചിരുന്നു, പിന്നീട് അത് ആരാധിക്കപ്പെട്ടു.



ഇമാം റാസിയുടെ വിശദീകരണം.
---------------------

كان يموت أقوام صالحون فكانوا يتخذون تماثيل على صورهم ويشتغلون بتعظيمها، وغرضهم تعظيم أولئك الأقوام الذين ماتوا حتى يكونوا شافعين لهم عند الله وهو المراد من قولهم:

{ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرّبُونَا إِلَى ٱللَّهِ زُلْفَى }

[الزمر: 3] الوجه الخامس: أنه ربما مات ملك عظيم، أو شخص عظيم، فكانوا يتخذون تمثالاً على صورته وينظرون إليه، فالذين جاؤا بعد ذلك ظنوا أن آباءهم كانوا يعبدونها فاشتغلوا بعبادتها لتقليد الآباء، أو لعل هذه الأسماء الخمسة وهي: ود، وسواع، ويغوث، ويعوق، ونسر، أسماء خمسة من أولاد آدم، فلما ماتوا قال إبليس لمن بعدهم: لو صورتم صورهم، فكنتم تنظرون إليهم، ففعلوا فلما مات أولئك قال لمن بعدهم: إنهم كانوا يعبدونهم فعبدوهم، ولهذا السبب نهى الرسول عليه السلام عن زيارة القبور أولاً، ثم أذن فيها على ما يروى أنه عليه السلام قال: كنت نهيتكم عن زيارة القبور ألا فزوروها فإن في زيارتها تذكرة……. الأصنام الخمسة كانت أكبر أصنامهم، ثم إنها انتقلت عن قوم نوح إلى العرب،

(സദ് വ്രത്തരായ ആളുകൾ മരിച്ചിരുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിൽ അവരുടെ രൂപങ്ങളിൽ അവർ പ്രതിമകൾ ഉണ്ടാക്കുകയും അവരെ വന്ദിക്കുന്നതിൽ വ്യാപ്ര്തരായി കഴിയുകയും ചൈതിരുന്നു. തങ്ങൾക്ക് ഈ മരിച്ചു പോയ ആളുകൾ അള്ളാഹുവിന്റെ പക്കൽ ശുപാർശകരായിരിക്കുന്നതിന് വേണ്ടിയാണ് അവർ അവരെ വന്ദിച്ചുപോന്നത്. ‘നമ്മെ അവർ അള്ളാഹുവിലേക്ക് അടുപ്പിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി മാത്രമാകുന്നു ഞങ്ങൾ അവര ആരാധിക്കുന്നത്.[الزمر: 3] ’എന്ന അവരുടെ (മുശ്രിക്കുകളുടെ) വാക്കിന്റെ അർത്ഥം ഇതാണ്. ഒരു മഹാനായ രാജാവ് അല്ലെങ്കിൽ വലിയ ഒരാൾ മരിച്ചു എന്ന് വരുമ്പോൾ അവർ അവരുടെ രൂപത്തിൽ പ്രതിമയുണ്ടാക്കും, അതിൽ നോക്കികൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യുക പതിവായിരുന്നു. അവരുടെ പിൻഗാമികളായി വന്നവരാകട്ടെ തങ്ങളുടെ പൂർവ്വ പിതാക്കന്മാർ അവയെ ആരാധിക്കയാണ് ചൈതിരുന്നത് എന്നു വിചാരിച്ചു
തങ്ങളുടെ പൂർവ്വ പിതാക്കളെ അനുകരിച്ച് അവർ അവരെ ആരാധിക്കുന്നതിൽ ഏർപ്പെട്ടു.
അല്ലെങ്കിൽ വദ്ദ്, സുആഅ്, യഗൂസ്, യഖൂക്, നസ്റ് എന്നീ പേരുകൾ ആദമിന്റ മക്കളിൽ അഞ്ച് പേരുടെ നാമങ്ങളായിരിക്കാം. അവർ മരിച്ചപ്പോൾ അവർക്ക് ശേഷമുള്ളവരോട് ഇബ്ലീസ്
പറഞ്ഞു: ‘നിങ്ങൾ അവരുടെ രൂപങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും അവയിൽ നോക്കികൊണ്ടിരിക്കുകയും ചൈതുവെങ്കിലോ!’ അങ്ങിനെ അവർ അപ്രകാരം ചെയ്തു. ആ ആളുകൾ മരിച്ചപ്പോൾ അവർക്ക് ശേഷമുള്ളവരോടും “അവർ അവരെ ആരാധിക്കുകയാണ് ചെയ്തിരുന്നത്” എന്ന് അവൻ (ഇബ്ലീസ്) പറഞ്ഞു കേൾപിച്ചു. അങ്ങിനെ അവർ അവരെ ആരാധിച്ചു. ഇത് കാരണത്താൽ കബറുകൾ സന്ദർശിക്കുന്നതിനെ റസൂൽ (ﷺ) ആദ്യം നിരോധിച്ചിരുന്നു…… ‘ഖബർ സന്ദർശിക്കുന്നതിനെ നാൻ നിങ്ങളോട് നിരോധിച്ചിരുന്നു. ;എന്നാൽ (ഇപ്പാൾ) നിങ്ങളവയെ സന്ദർശിച്ച് കൊള്ളുവീൻ നിശ്ചയമായും അവ സന്ദർശിക്കുന്നതിൽ നിങ്ങൾക്ക് ഒര് ഉണർത്തലുണ്ട്” എന്ന ഹദീസ് അനുസരിച്ച്……………
ഈ അഞ്ച് ബിംബങ്ങളും അവരുടെ ബിംബങ്ങിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലുതായിരുന്നു. പിന്നീട് അവ നൂഹ് നബിയുടെ ജനതയിൽ നിന്നും അറബികളുടെ ഇടയിലേക്ക് മാറുകയും ചെയ്തു.
(തഫ്സീറുൽ കബീർ) 



ഇമാന്‍ റാസി (റ) അദ്ദേഹത്തിന്റെ തഫ്സീറില്‍ :
സൂറത്തു യൂനുസലെ 18-ാം വചനം വിശദീകരിച്ചുകൊണ്ട്‌ ഇമാം റാസി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു: ``തീര്‍ച്ചയായും അവര്‍ ഈ വിഗ്രഹങ്ങളെയും പ്രതിമകളെയും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ളത്‌ അവരുടെ നബിമാരുടെയും മഹത്തുക്കളുടെയും രൂപത്തിലാകുന്നു.

ഇതിൽ നിന്നും ഒരു കാര്യം ഉറപ്പാണ്‌ വെറും കല്ല്‌ എന്ന് കരുതിയിട്ടല്ല ആരാധന തുടങ്ങിയത് മറിച്ച്‌ ആ വിഗ്രഹത്തെ ലക്ഷ്യം വെച്ചത് സ്വാലിഹകളായ ആളുകളാണെന്നാണ് തഫ്സീരുകളിൽ കാണുന്നത്. 

حدثنا ابن حمید، قال: ثنا مھران، عن سفیان، عن أبیھ، عن عكرِمة، قال: كان بین
آدم ونوح عشرة قرون، كلھم على الإسلام.

 ആദം നബി (അ) വിന്‍റെയും നൂഹ് (അ) വിന്‍റെയും ഇടയിലെ പത്ത് തലമുറകള്‍ മുഴുവന്‍ ഇസ്ലാമിലായിരുന്നു. 

ഇനി ഇബ്ന്‍ തീമിയക്ക്‌ (ഹിജ്റ 661-728) മുന്‍പ് ആരെങ്കിലും ഇതിനെ പറ്റി ഉദ്ധരിചിട്ടുണ്ടോ എന്നാണ് എങ്കില്‍ ഉണ്ട്. 

ഇബ്ന്‍ ജവ്സീ (റ) : 

قال ابن عقيل لما التكاليف على الجهال والضغام عدلوا عن أوضاع الشرع إلى تعظيم أوضاع وضعوها لأنفسهم فسهلت عليهم إذ لم يدخلوا بها تحت أمر غيرهم قال وهم كفار عندي بهذه الأوضاع مثل تعظيم القبور وإكرامها بما نهى الشرع عنه من إيقاد النيران وتقبيلها وتخليفها وخطاب الموتى بالألواح وكتب الرقاع فيها يا مولاي أفعل بي كذا وكذا وأخذ التراب تبركا وإفاضة الطيب على القبور وشد الرحال اليها وإلقاء الخرق على الشجر أقتداء بمن عبد اللات والعزى
الكتاب: تلبيس إبليس(354)
ابن الجوزي، أبو الفرج (508هـ - 597، 1116 - 1201؟م).

ഇബ്ന്‍ അഖീല്‍ പറയുന്നു: അറിവില്ലാത്തവര്‍ക്ക് ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നേരിട്ടാല്‍ അവര്‍ ശരീഅത്തില്‍നിന്ന് വ്യതിചലിക്കുകയും അവര്‍ അവരുടെ ഇച്ചകളെ പിന്തുടരുകയും ചെയ്യും, ഇത് അവര്‍ക്ക് ഒരു ബുദ്ധിമുട്ടും തോന്നുകയില്ല കാരണം അവര്‍ അവരുടെ സ്വന്തം ഇച്ചകളെയല്ലാതെ വേറെ ഒന്നും അവര്‍ പിന്തുടരില്ല. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു : ഖബര്‍ വന്ദിക്കലും, അതുപോലെ തന്നെ ശരീഅത്തില്‍ വിരുദ്ധമായ ആദരവ് എന്ന രീതിയില്‍ വിളക്ക് കൊളുത്തലും, ചുംബിക്കലും, മരിച്ചവരോട് അവരുടെ ആവശ്യത്തിനു വേണ്ടി യാ മവ്ലാ എനിക്ക് ഇന്ന ഇന്ന ആവശ്യങ്ങള്‍ ചെയ്തു തരാന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു കൊണ്ട് പറയുകയും എഴുതുകയും ചെയ്യുന്നതും, അവിടെയുള്ള മണ്ണ് തബറുക്കിന്നു വേണ്ടി എടുക്കുകയും, സുഗന്ധ ദ്രവ്യങ്ങള്‍ ഖബറിന്മേല്‍ ഒഴിക്കുകയും, ലാത്തയെയും ഉസ്സയെയും സംരക്ഷണം തേടുകയും ചെയ്യുന്നത് ഞാന്‍ അവരെ കാഫിറായിട്ടു തന്നെ കരുതുന്നു.

  ______________________________

 

ഇമാം ഭുഖാരി അദ്ധേഹത്തിന്റെ ഉസ്താദ് ആയ നുഅയ്മ്  ഇബ്ന്‍ ഹമാദിന്റെ വാക്കുകള്‍ കൊടുക്കുന്നു..

بَابُ مَا كَانَ النَّبِيُّ يَسْتَعِيذُ بِكَلِمَاتِ اللَّهِ لَا بِكَلَامِ غَيْرِهِ وَقَالَ نُعَيْمٌ: «لَا يُسْتعَاذُ بِالْمَخْلُوقِ، وَلَا بِكَلَامِ الْعِبَادِ وَالْجِنِّ وَالْإِنْسِ، وَالْمَلَائِكَةِ وَفِي هَذَا دَلِيلٌ أَنَّ كَلَامَ اللَّهِ غَيْرُ مَخْلُوقٍ، وَأَنَّ سِوَاهُ مَخْلُوقٌ»

الكتاب: خلق أفعال العباد
البُخاري، أبو عبد الله (194 - 256هـ ، 810 - 870م).

 സൃഷ്ടിയിൽ അഭയം തേടരുത്, ദാസന്മാരുടെയും ജിന്നുകളുടെയും മനുഷ്യരുടെയും മലക്കുകളുടെയുംകലാമുകളോട്അഭയംതേടരുത്,  അല്ലാഹുവിന്റെ വചനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതല്ലന്നും മറ്റുള്ള കാര്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതാനെന്നും ഇതിൽ തെളിവുണ്ട്.

  ______________________________

 

ഇബ്ന്‍ ഖുസയ്മ തന്റെ അല്‍-തവ്ഹീദില്‍ ഉദ്ധരിക്കുന്നു:

قَالَ أَبُو بَكْرٍ: أَفَلَيْسَ الْعِلْمُ مُحِيطًا يَا ذَوِي الْحِجَا؟ أَنَّهُ غَيْرُ جَائِزٍ أَنْ يَأْمُرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِالتَّعَوُّذِ بِخَلْقِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ خَلْقِهِ؟ هَلْ سَمِعْتُمْ عَالِمًا يُجِيزُ، أَنْ يَقُولَ الدَّاعِي: أَعُوذُ بِالْكَعْبَةِ مِنْ شَرِّ خَلْقِ اللَّهِ؟ [ص:402] أَوْ يُجِيزُ أَنْ يَقُولَ: أَعُوذُ بِالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ، أَوْ أَعُوذُ بِعَرَفَاتٍ وَمِنًى مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ اللَّهُ، هَذَا لَا يَقُولُهُ وَلَا يُجِيزُ الْقَوْلَ بِهِ مُسْلِمٌ يَعْرِفُ دِينَ اللَّهِ، مُحَالٌ أَنْ يَسْتَعِيذَ مُسْلِمٌ بِخَلْقِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ خَلْقِهِ
ابن خُزَيْمةَ، أبو بكر (223 - 311هـ، 838 - 923م).

)الكتاب: كتاب التوحيد وإثبات صفات الرب عز وجل(1/401)

നിങ്ങള്‍ ഏതെങ്കിലും പണ്ടിതര്‍ ഒരാളെ ഇങ്ങനെ പറയാന്‍ വേണ്ടി സമ്മതം കൊടുത്തതായി കേട്ടിട്ടുണ്ടോ? : ഞാന്‍ എല്ലാ ശറില്‍ നിന്ന് കഅബയോട് ശരണം തേടുന്നു. ഈ വാചകം ദീന്‍ അറിയാവുന്ന ഒരു മുസ്ലിമും അല്ലാഹുവല്ലാത്ത ഒരാളോടും സൃഷ്ടികളുടെ ശറില്‍ നിന്ന് അഭയം തേടാം എന്നത് അനുവദിനീയമാന്നുമാണെന്നു പറയില്ല.

 

  ______________________________

 

ശരണതേട്ടം അല്ലാഹുവിനോട് മാത്രമേ പാടുള്ളൂ എന്നാ അഹ്മദ് ബ്നു ഹമ്പല്‍ (റ)യുടെ വാചകത്തെ ഒരു പാട് കിതാബുകളില്‍ മറ്റു ഇമാമുകള്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയതായി കാണാം.... 

 

  عن أبي هريرة أن النبي - صلى الله عليه وسلم - قال: "من قال حين يمسي: أعوذ بكلمات الله التامة من شر ما خلق" (2) وذكر الحديث، وذلك في أحاديث أخر.
قال أحمد وغيره: ولا يجوز أن يقال: أعيذك بالسماء أو بالجبال أو بالأنبياء أو بالملائكة أو بالعرش أو بالأرض، أو بشيء مما خلق الله، ولا يتعوذ إلّا بالله أو بكلماته.
الكتاب: التسعينية (4/463)

 ابن تيمِيَّة، تقي الدين (661-728هـ، 1263-1328م).

وحدثونا عن جرير بن حازم، عن سهيل بن أبي صالح، عن أبيه، عن أبي هريرة، عن النبي -صلى اللَّه عليه وسلم- قال: "مَنْ قَالَ حين يمسي: أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ" (3) وذكر الحديث.
ولا يجوز أن يقال: أعيذك بالنبي، أو بالجبال، أو بالأنبياء، أو بالملائكة، أو بالعرش، أو بالأرض، أو بشيء مما خلق اللَّه، لا يتعوذ إلا باللَّه أو بكلماته.

الكتاب: الجامع لعلوم الإمام أحمد - الفقه  (4/47)

ابن حنبل (164 - 241هـ، 780 - 855م).

ഇത് പറയാൻ അനുവാദമില്ല:  പ്രവാചകന്‍ മുഖേന ശരണം തേടുന്നു, അല്ലെങ്കില്‍ പര്‍വ്വതങ്ങള്‍ മുഖേന, അല്ലെങ്കില്‍ അംബിയാക്കള്‍ മുഖേന, അല്ലെങ്കില്‍ മലക്കുകള്‍ മുഖേന,  അല്ലെങ്കില്‍ സിംഹാസനം മുഖേന, അല്ലെങ്കില്‍ ഭൂമി മുഖേന, അല്ലെങ്കിൽ അള്ളാഹു  സൃഷ്ടിച്ച എന്തെങ്കിലും വസ്തു മുഖേന ഇത് കൊണ്ടൊന്നും അഭയം തേടാന്‍ പാടില്ല. അല്ലഹുവിനോടോ അവന്റെ കലിമത്തുകള്‍ മുഖേനയോ അല്ലാതെ ശരണതേട്ടം പാടില്ല.... 

   ______________________________

ഇബ്ന്‍ ഹജര്‍ അസ്കലാനി (റ) തന്റെ ഫത് ഉല്‍ ബാരിയില്‍ പറയുന്നു:

 فتح الباري(6 / 410 ) - ابن حجر
قَالَ الْخَطَّابِيُّ كَانَ أَحْمَدُ يَسْتَدِلُّ بِهَذَا الْحَدِيثِ عَلَى أَنَّ كَلَامَ اللَّهِ غَيْرُ مَخْلُوقٍ وَيَحْتَجُّ بِأَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا يَسْتَعِيذُ بِمَخْلُوقٍ.

ഇബ്ൻ ഹജർ (റ) പറയുന്നു : ഖതാബി (റ) ഇതിനെ വിവരിക്കുന്നത് "ഇമാം അഹ്മദ് ഈ ഹദീസില്‍ പറയുന്ന كَلَامَ اللَّهِ (ഖുര്‍ആന്‍) സൃഷ്ട്ടി അല്ല  എന്നത് കൊണ്ട് ലക്ഷ്യമാക്കുന്നു. നബി (സ) ഒരു സൃഷ്ട്ടിയോടും സഹായം തേടില്ല (എന്ന് ഈ ഹദീസ് കൊണ്ട് തെളിയിക്കുന്നു).
(ഇബ്ൻ ഹജർ (റ) ഫത് ഉല്‍ ബാരി - 6/410

 

ഇമാം ബുഖാരി തന്റെ ഹാലിഖ് അഫ്അല്‍ ഇബാദ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തില്‍ പറയുന്നു :

باب ما كان النبي صلى االله علیھ و سلم یستعیذ بكلمات االله لا بكلام غیره
وقال نعیم لا یستعاذ بالمخلوق ولا بكلام العباد والجن والإنس والملائكة وفي ھذا دلیل أن كلام
االله غیر مخلوق وأن سواه مخلوق
البُخاري، أبو عبد الله (194 - 256هـ ، 810 - 870م).
الكتاب: خلق أفعال العباد(96)

നബി (സ) അല്ലാഹുവിന്റെ കലിമാത്തുകളെ കൊണ്ടാണ് കാവലിനെ തേടിയത്, അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരുടെ കലാം കൊണ്ടല്ല. നയീം പറഞ്ഞു " ഒരു സൃഷ്ട്ടികളോടും (നബി (സ)) സഹായം തേടിയിട്ടില്ല. അതുപോലെ തന്നെ അടിമകളുടെ കലാം കൊണ്ടും സഹായം തേടിയിട്ടില്ല, ജിന്നിനെ കൊണ്ടും, മനുഷ്യരെകൊണ്ടോ, മലക്കുകളെകൊണ്ടോ കാവലിനെ തേടിയിട്ടില്ല. തീര്‍ച്ചയായും ഇതില്‍ തെളിവ് ഉണ്ട്  അല്ലാഹുവിന്റെ കലാം സൃഷ്ട്ടി അല്ല എന്ന്. അവനെല്ലാത്തത് മുഴുവനും സൃഷ്ട്ടികളാണ്താനും.  
( ഇമാം ബുഖാരി - ഹാലിഖ് അഫ്അല്‍ ഇബാദ - 96)

  

وَلَا يَصِحُّ أَنْ يَسْتَعِيذَ بِمَخْلُوقٍ مِنْ مَخْلُوقٍ , فَدَلَّ أَنَّهُ اسْتَعَاذَ بِصِفَةٍ مِنْ صِفَاتِ ذَاتِهِ , وَأَمَرَ أَنْ يُسْتَعَاذَ بِصِفَةٍ مِنْ صِفَاتِ ذَاتِهِ , وَهِيَ غَيْرُ مَخْلُوقَةٍ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ يَسْتَعِيذَ بِذَاتِهِ , وَذَاتُهُ غَيْرُ مَخْلُوقٍ
الكتاب: الأسماء والصفات للبيهقي
البيهقي (384 - 458 هـ = 994 - 1066 م)

 

ഇബ്ന്‍ റജബ് ഇബ്ന്‍ ഹംബലി  (റ) തന്റെ  "ജാമിഉല്‍ ഉലൂം വല്‍ ഹികാം" എന്നാ ഗ്രന്ഥത്തില്‍ പറയുന്നു :

اعْلَمْ أَنَّ سُؤَالَ اللَّهِ تَعَالَى دُونَ خَلْقِهِ هُوَ الْمُتَعَيَّنُ، لِأَنَّ السُّؤَالَ فِيهِ إِظْهَارُ الذُّلِّ مِنَ السَّائِلِ وَالْمَسْكَنَةِ وَالْحَاجَةِ وَالِافْتِقَارِ، وَفِيهِ الِاعْتِرَافُ بِقُدْرَةِ الْمَسْئُولِ عَلَى دَفْعِ هَذَا الضَّرَرِ، وَنَيْلِ الْمَطْلُوبِ، وَجَلْبِ الْمَنَافِعِ، وَدَرْءِ الْمَضَارِّ، وَلَا يَصْلُحُ الذُّلُّ وَالِافْتِقَارُ إِلَّا لِلَّهِ 

وَحْدَهُ، لِأَنَّهُ حَقِيقَةُ الْعِبَادَةِ،

الكتاب: جامع العلوم والحكم في شرح خمسين حديثا من جوامع الكلم

ابن رجب الحنبلي ( 736 - 795هـ، 1336 - 1393م) 

 

__________________________________________

 وَفِي هَذَا الْحَدِيثِ مِنَ الْفِقْهِ أَيْضًا أَنَّ كَلَامَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ غَيْرُ مَخْلُوقٍ وَعَلَى ذَلِكَ أَهْلُ السُّنَّةِ أَجْمَعُونَ وَهُمْ أَهْلُ الْحَدِيثِ وَالرَّأْيِ فِي الْأَحْكَامِ وَلَوْ كَانَ كَلَامُ اللَّهِ أَوْ كَلِمَاتُ اللَّهِ مَخْلُوقَةٌ مَا أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَحَدًا أَنْ يَسْتَعِيذَ بِمَخْلُوقٍ دَلِيلُ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا

الكتاب: التمهيد لما في الموطأ من المعاني والأسانيد

ابن عبد البر (368 - 463 هـ = 978 - 1071 م)

ഇബ്ന്‍ അബുല്‍ ബര്ര്‍ (റ) അദ്ദേഹത്തിന്റെ തംഹീദില്‍ പറയുന്നു:
അല്ലാഹുവിന്റെ കലാം അത് സൃഷ്ട്ടിയല്ല എന്നുള്ളതിന്മേല്‍ ആഹ്ല് സുന്നയുടെ പണ്ഡിതര്‍ യോജിച്ചിരിക്കുന്നു (ഇജ്മാഹ്). അല്ലാഹുവിന്‍റെ കലാം അല്ലെങ്കില്‍ കലിമാത്തു എന്നത് സൃഷ്ട്ടി ആയിരുന്നു എങ്കില്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രവാചകന്‍ ഒരാളോടും കല്‍പ്പിക്കുമായിരുന്നില്ല ശരണം തേടാന്‍. അല്ലാഹുവിന്റെ കൌല് ആണ് അതിന്നു തെളിവായി ആയി നൽകുന്നത്. ചിലർ ജിന്നുകളോട് നടത്തിയ തേട്ടം.

__________________________________________

ഹിജ്ര അഞ്ഞൂറുകളില്‍ ജീവിച്ചു മരിച്ച ഇമാം കാസാനി (റ) പറയുന്നു :

وَيُكْرَهُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ فِي دُعَائِهِ أَسْأَلُك بِحَقِّ أَنْبِيَائِك وَرُسُلِك وَبِحَقِّ فُلَانٍ لِأَنَّهُ لَا حَقَّ لِأَحَدٍ عَلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى جَلَّ شَأْنُهُ 

الكتاب: بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع (5/126)
الكاشاني (000 - 587 هـ = 1191 000 م)

 ഒരാള്‍ക്ക് അവന്‍ പ്രാര്‍ത്ഥനയില്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ അംബിയാക്കളുടെയോ  രസൂലിന്റെയോ ഹഖ് കൊണ്ട് എന്നോ  പറയുന്നത് വെറുക്കപെട്ടതാണ് കാരണം ആര്‍ക്കും അല്ലാഹുവിന്റെ മുകളില്‍ യാതൊരു ഹഖും ഇല്ല.

പ്രമുഖ ഹനഫീ പണ്ഡിതൻ ഇമാം കാസാനി റഹിമഹുല്ലാഹ്

 ( വഫാത്ത് ഹിജ്‌റ 587 ) 

അവർകളുടെ ബദാഇഉ സ്സനാഇഉ എന്ന കിതാബിൽ നിന്ന് :

بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع
أبو بكر مسعود بن أحمد الكاساني
........................

وَيُكْرَهُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَقُولَ فِي دُعَائِهِ أَسْأَلُك بِحَقِّ أَنْبِيَائِك وَرُسُلِك وَبِحَقِّ فُلَانٍ لِأَنَّهُ لَا حَقَّ لِأَحَدٍ عَلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى جَلَّ شَأْنُهُ وَكَذَا يُكْرَهُ أَنْ يَقُولَ فِي دُعَائِهِ أَسْأَلُك بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِك وَرُوِيَ عَنْ أَبِي يُوسُفَ أَنَّهُ لَا بَأْسَ بِذَلِكَ لِوُرُودِ الْحَدِيثِ وَهُوَ مَا رُوِيَ { عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ فِي دُعَائِهِ اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِك وَمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتَابِك وَبِاسْمِك الْأَعْظَمِ وَجَدِّك الْأَعْلَى وَكَلِمَاتِك التَّامَّةِ } ( وَجْهُ ) ظَاهِرِ الرِّوَايَةِ أَنَّ ظَاهِرَ هَذَا اللَّفْظِ يُوهِمُ التَّشْبِيهَ لِأَنَّ الْعَرْشَ خَلْقٌ مِنْ خَلَائِقِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَلَّ وَعَلَا فَاسْتَحَالَ أَنْ يَكُونَ عِزَّ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى مَعْقُودًا بِهِ وَظَاهِرُ الْخَبَرِ الَّذِي هُوَ فِي حَدِّ الْآحَادِ إذَا كَانَ مُوهِمًا لِلتَّشْبِيهِ فَالْكَفُّ عَنْ الْعَمَلِ بِهِ أَسْلَمُ  

 الكتاب: بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع  (5/126)
الكاشاني (000 - 587 هـ = 1191 000 م)

ആശയ സംഗ്രഹം : ഒരാൾ തന്റെ ദുആയിൽ

 أَسْأَلُك بِحَقِّ أَنْبِيَائِك وَرُسُلِك وَبِحَقِّ فُلَانٍ

' ഞാൻ നിന്റെ നബിമാരുടെയും മുർസലീങ്ങളുടെയും ഹഖ് കൊണ്ട് ചോദിക്കുന്നു ' എന്ന് പറയൽ കറാഹത്താണ്.കാരണം അല്ലാഹുവിനു മേൽ ഒരാൾക്കും ഒരു അവകാശവും/ഹഖും ഇല്ല .അത് പോലെ

أَسْأَلُك بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِك

നിന്റെ അർശിൽ  നിന്റെ പ്രതാപം /ഇസ്സു ബന്ധിച്ച സ്ഥാനം കൊണ്ട് ഞാൻ ചോദിക്കുന്നു എന്ന് ദുആയിൽ പറയലും കറാഹത്താണ്.എന്നാൽ ഈ രണ്ടാമത് പറഞ്ഞ രൂപത്തിൽ ദുആ കുഴപ്പമില്ല എന്നതാണ് ഇമാം അബൂ ഹനീഫ റഹിമഹുല്ലാഹിയുടെ സഖാവ് അബൂ യൂസുഫ് എന്നവരുടെ പക്ഷം . ഈ വിഷയത്തിൽ

 اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِك وَمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتَابِك وَبِاسْمِك الْأَعْظَمِ وَجَدِّك الْأَعْلَى وَكَلِمَاتِك التَّامَّةِ

എന്ന ഒരു ഹദീസ്( എന്നാൽ ഈ ഹദീസ് സ്വഹീഹായി സ്ഥിരപ്പെട്ടതല്ല എന് ചില മുഹദ്ദിസുകൾ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്  ) വന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് അബൂ യൂസുഫ് അവർകൾ ഇങ്ങിനെ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. അർശ് എന്നത് അല്ലാഹുവിന്റെ പടപ്പുകളിൽ പെട്ട ഒരു പടപ്പാണ് .അതിനാൽ  അല്ലാഹു തആലായുടെ പ്രതാപം അർഷുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തൽ ശരിയല്ല.ഈ വിഷയത്തിൽ വന്ന ഹദീസ്  ആഹാദിൽ പെട്ടതും തശ്ബീഹ് ഉണ്ടാക്കുന്നതും ആയതിനാൽ ഇത് പ്രകാരം അമൽ ചെയ്യാതിരിക്കുന്നതാണ് കൂടുതൽ  സുരക്ഷിതം.

ഷാഫി മദ്ഹബിലെ പ്രഗല്‍ഭ പണ്ഡിതന്‍ ഇമാം മക്രിസി പറയുന്നത് കാണുക:

 والنّاس في هذا الباب - أعني: زيارة القبور - على ثلاثة أقسام:
قوم يزورون الموتى فيدعون لهم. وهذه هي الزّيارة الشرعيّة.
وقوم يزورونهم يدعون بهم، فهؤلاء هم المشركون في الألوهيّة والمحبّة.
وقوم يزورونهم فيدعونهم أنفسهم، وقد قال النبي صلّى الله عليه وآله وسلّم: "اللهم لا تجعل قبري وثنا يعبد"، وهؤلاء هم المشركون في الربوبيّة.
الكتاب: تجريد التوحيد المفيد (1/20)
المقريزي (766 - 845 هـ = 1365 - 1441 م)

ഈ വിഷയത്തില്‍ ജനങ്ങള്‍ - അതായത് ഖബര്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന വിഷയത്തില്‍ 3 വിഭാഗം ആണുള്ളത്:

ചില ആളുകള്‍ മരിച്ചവരെ സന്ദര്‍ശിക്കും അവര്‍ക്ക് വേണ്ടി ദുഅ ചെയ്യും. അത് ശറഈആയ സിയാറത്ത് ആണ്.

ചില ആളുകള്‍ ഖബര്‍ സന്ദര്‍ശിക്കും അവരെകൊണ്ട് ദുഅ ചെയ്യും അവര്‍ ഉലൂഹീയത്തില്‍ ശിര്‍ക്ക് ചെയ്തവര്‍ ആണ്.
ചില ആളുകള്‍ ഖബര്‍ സന്ദര്‍ശിക്കും അവരോടു തന്നെ പ്രാര്‍ത്തിക്കും അല്ലാഹുവിന്‍റെ റസൂല്‍(സ) പറഞ്ഞു "അല്ലാഹുവേ എന്‍റെ ഖബറിടത്തെ ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന ബിംബമാക്കരുതെ" ഇവര്‍ റുബൂബീയതില്‍ ശിര്‍ക്ക് വെക്കുന്ന ആളുകള്‍ ആണ്.   

  __________________________________________

 

(وَيُكْرَهُ أَنْ يَدْعُوَ اللَّهَ إِلَّا بِهِ) ؛ فَلَا يَقُولُ أَسْأَلُكَ بِفُلَانٍ أَوْ بِمَلَائِكَتِكَ أَوْ بِأَنْبِيَائِكَ وَنَحْوِ ذَلِكَ لِأَنَّهُ لَا حَقَّ لِلْمَخْلُوقِ عَلَى الْخَالِقِ،

الكتاب: الاختيار لتعليل المختار (٤/١٦٤)

ابن مودود الموصلي (599 - 683 هـ = 1203 - 1284 م)

It is disliked to ask Allah with the right of someone. This is not allowed to say O Allah I ask you by the right of so and so and your Angels and Messengers and like that because there is no right of the creation over their creator [Ziyarah al Qaboor by Imam Barqivi Hanafi page 47] 

________________________________________

നഫീസത്തുല്‍ മിസ്രിയുടെ ഖബറുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു ജനങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നതിനെ ഇമാം ദഹബി വിവരിക്കുന്നു.

وَلِجَهَلَةِ المِصْرِيِّيْنَ فِيْهَا اعْتِقَادٌ يَتَجَاوَزُ الوَصْفَ وَلاَ يَجُوْزُ مِمَّا فِيْهِ مِنَ الشِّرْكِ وَيَسْجُدُوْنَ لَهَا، وَيَلْتَمِسُوْنَ مِنْهَا المَغْفِرَةَ، وكان ذلك من دسائس دعاة العبيدية.

الكتاب: سير أعلام النبلاء (8/284)

الذَهَبي، شمس الدين (673 هـ - 748هـ، 1275م - 1347م). 

വിവര ദോഷികളായ ഈ ജീപ്തുകാർക്ക് അവരിൽ (നഫീസതുൽ മിസ് റിയ്യയിൽ) ചില വിശ്യാാസങ്ങളുണ്ട്. അത് വിവരണാതിതമായ വിശേഷണങ്ങളാണ്. ശിർക്കിൻ പെട്ട കാര്യങ്ങൾ അതിൽ അടങ്ങിയതിനാൽ അത് അനുവദനീയമല്ല . അവർ (മിസ്റികൾ) അവൾക്ക് വേണ്ടി സുജൂദ് ചെയ്യുന്നു. അവരിൽ നിന്നും പാപമോചനം തേടുന്നു, .......

(സീറു അഅലാമിൽ നുബല - 8/284)

 
__________________________________________

തഫ്സീര്‍ ഖുര്‍ത്തുബി.

 [سورة فاطر (35) : آية 14]
إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ (14)
قَوْلُهُ تَعَالَى: (إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعاءَكُمْ) أَيْ إِنْ تَسْتَغِيثُوا بِهِمْ فِي النَّوَائِبِ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ، لِأَنَّهَا جمادات لا تبصر ولا تسمع. إِذْ لَيْسَ كُلُّ سَامِعٍ نَاطِقًا. وَقَالَ قَتَادَةُ: الْمَعْنَى لَوْ سَمِعُوا لَمْ يَنْفَعُوكُمْ. وَقِيلَ: أَيْ لَوْ جَعَلْنَا لَهُمْ عُقُولًا وَحَيَاةً فَسَمِعُوا دُعَاءَكُمْ لَكَانُوا أَطْوَعَ لِلَّهِ مِنْكُمْ، وَلَمَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ عَلَى الْكُفْرِ. (وَيَوْمَ الْقِيامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ) أَيْ يَجْحَدُونَ أَنَّكُمْ عَبَدْتُمُوهُمْ، وَيَتَبَرَّءُونَ مِنْكُمْ. ثُمَّ يَجُوزُ أَنْ يَرْجِعَ هَذَا إِلَى الْمَعْبُودِينَ مِمَّا يَعْقِلُ، كَالْمَلَائِكَةِ وَالْجِنِّ وَالْأَنْبِيَاءِ وَالشَّيَاطِينِ أَيْ يَجْحَدُونَ أَنْ يَكُونَ مَا فَعَلْتُمُوهُ حَقًّا، وَأَنَّهُمْ أَمَرُوكُمْ بِعِبَادَتِهِمْ، كَمَا أَخْبَرَ عَنْ عِيسَى بِقَوْلِهِ:" مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ" «1»
[المائدة: 116] وَيَجُوزُ أَنْ يَنْدَرِجَ فِيهِ الْأَصْنَامُ أَيْضًا، أَيْ يُحْيِيهَا اللَّهُ حَتَّى تُخْبِرَ أَنَّهَا لَيْسَتْ أَهْلًا للعبادة.

الكتاب : الجامع لأحكام القرآن = تفسير القرطبي

القرطبي، شمس الدين (600 - 671هـ، 1204 - 1273م).

അര്‍ത്ഥം

إِن تَدْعُوهُمْ
നിങ്ങള്‍ അവരോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്ന പക്ഷം
لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ
അവര്‍ നിങ്ങളുടെ പ്രാര്‍ത്ഥന കേള്‍ക്കുകയില്ല.
وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ ۖ
അവര്‍ കേട്ടാലും നിങ്ങള്‍ക്കവര്‍ ഉത്തരം നല്‍കുന്നതല്ല.
وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ۚ
ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പിന്‍റെ നാളിലാകട്ടെ നിങ്ങള്‍ അവരെ പങ്കാളികളാക്കിയതിനെ അവര്‍ നിഷേധിക്കുന്നതുമാണ്‌.
وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ
സൂക്ഷ്മജ്ഞാനമുള്ളവനെ (അല്ലാഹുവെ) പ്പോലെ നിനക്ക് വിവരം തരാന്‍ ആരുമില്ല.

(സൂറത്ത് ഫാത്വിർ - 14)

إِن تَدْعُوهُمْ
നിങ്ങള്‍ അവരോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്ന പക്ഷം
اَيْ إِنْ تَسْتَغِيثُوا بِهِمْ فِي النَّوَائِبِ
അതായത് , വിപൽഘട്ടങ്ങളിൽ അവരോട് നിങ്ങൾ ഇസ്തിഗാസ നടത്തിയാൽ
 لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ؛
നിങ്ങളുടെ വിളി അവർ കേൾക്കുകയില്ല
لِأَنَّهَا جَمَادَاتٌ
കാരണം അവർ ജീവനില്ലാത്ത വസ്തുക്കളാണ്
لَا تُبْصِرُ وَلَا تَسْمَعُ.
അവക്ക് കേൾവിയുമില്ല കാഴ്ചയുമില്ലാ

. وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ إِذْ لَيْسَ كُلُّ سَامِعٍ نَاطِقًا .
അവർ കേൾക്കുമെന്ന് സങ്കൽപ്പിച്ചാൽ തന്നെ നിങ്ങൾക്കവർ ഉത്തരം ചെയ്യുകയില്ല.. എന്തെന്നാൽ കേൾക്കുന്ന എല്ലാവരും സംസാരിക്കുന്നവരല്ലാ..
وَقَالَ قَتَادَةُ : الْمَعْنَى لَوْ سَمِعُوا لَمْ يَنْفَعُوكُمْ .
ഖതാദ(റ) പറഞ്ഞു : അതിന്റെ അർത്ഥം .. അവർ കേട്ടാൽ തന്നെ  നിങ്ങൾക്കവർ ഉപകാരം ചെയ്യുകയില്ലാ എന്നാണ്
وَقِيلَ : أَيْ لَوْ جَعَلْنَا لَهُمْ عُقُولًا وَحَيَاةً فَسَمِعُوا دُعَاءَكُمْ لَكَانُوا أَطْوَعَ لِلَّهِ مِنْكُمْ ،
ഇങ്ങനേയും പറയപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു : അതായത് അല്ലാഹു അവർക്ക് തിരിച്ചറിവും ജീവനും നൽകിപ്പിച്ച് .. നിങ്ങളുടെ വിളി അവർ കേട്ടാൽ തന്നെ അവർ നിങ്ങളേക്കാളുപരി അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുയാണ് ചെയ്യുക
وَلَمَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ عَلَى الْكُفْرِ .
നിങ്ങളുടെ ഈ കുഫ്റിന്റെ മേൽ നിങ്ങൾക്കവർ ഉത്തരം ചെയ്യുകയില്ലാ എന്നും പറയപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ..

اَيْ يَجْحَدُونَ أَنَّكُمْ عَبَدْتُمُوهُمْ،
എന്നാൽ, തീര്‍ച്ചയായും നിങ്ങൾ അവരെ ആരാധ്യവസ്തുവാക്കിയതിനെ അവർ നിഷേധിക്കുന്നതാണ്
وَيَتَبَرَّءُونَ مِنْكُمْ.
നിങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ ഒഴിഞ്ഞു മാറുന്നതാണ്
ثُمَّ يَجُوزُ
പിന്നീട് അത് നടപ്പിൽ വരുത്തുന്നതാണ്
أَنْ يَرْجِعَ هَذَا إِلَى المَعْبُودِينَ
നിശ്ചയം അവരെ ആരാധിക്കുന്നതിലേക്ക് അത് മടങ്ങുന്നതാണ്
مِمَّا يَعْقِلُ؛
അത് അറിയിക്കുന്നതെന്തിനാൽ
كَالمَلَائِكَةِ
മലക്കുകളെ ആരാധിച്ചപോലെ
وَالْجِنِّ
ജിന്നിനെ ആരാധിച്ചപോലെ
وَالأَنْبِيَاءِ
നബിമാരെ ആരാധിച്ചപോലെ
وَالشَّيَاطِينَ
പിശാചുക്കളെ ആരാധിച്ചപോലെ
أَيْ
അതായത്
يَجْحَدُونَ أَنْ يَكُونَ مَا فَعَلْتُمُوهُ حَقًّا،
നിങ്ങൾ പ്രവൃത്തിച്ച യാതൊന്ന് സത്യമാണ് എന്നതിനെ അവർ നിഷേധിക്കുന്നതാണ്
وَأَنَّهُمْ أَمَرُوكُمْ بِعِبَادَتِهِمْ؛
അവരെ ആരാധിക്കാനായ് നിങ്ങളോട് അവർ കൽപിച്ചൂവെന്നതിനേയും അവർ നിഷേധിക്കുന്നതാണ്
كَمَا أَخْبَرَ عَنْ عِيسَى بِقَوْلِهِ :
ഈസാ നബി  (അ) യെ പറ്റി വാർത്ത അറിയിച്ച പോലെ , അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു :
"مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ   مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ"
ഇല്ല ഇല്ല .. എനിക്ക് യാതൊരു വിധ അവകാശവുമില്ല .. അത് പറയാൻ എനിക്ക് പാടില്ലാത്തതാണേ..
المَائِدَةُ: ١١٦
(സൂറത്ത് മാഇദ - 116)
وَيَجُوزُ أَنْ يَنْدَرِجَ فِيهِ الأَصْنَامُ أَيْضًا،
വിഗ്രഹങ്ങളും അതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നൂ എന്നതും ഉദ്ദേശിക്കാവുന്നതാണ്
أَيْ يُحْيِيهَا اللهُ
അതായത് അല്ലാഹു അവയെ ജീവിപ്പിക്കുന്നതാണ്
حَتَّى تُخْبِرَ أَنَّهَا لَيْسَتْ أَهْلًا لِلعِبَادَةِ،
തീര്‍ച്ചയായും ഇബാദത്തിന് അവർ അർഹരല്ലെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത് വരെ.

(തഫ്സീർ ഖുർത്വുബി ,  സൂറത്ത് ഫാത്വിർ - 14)…

______________________________

ഉബാദത്ത് ബന് സ്വമിത്‌ (رضي الله عنه ) വില്‍ നിന്ന് നിവേദനം:

أنه كان في زمن النبي صلى الله عليه وسلم منافق يؤذي المؤمنين ، فقال بعضهم : قوموا بنا نستغيث برسول الله صلى الله عليه وسلم من هذا المنافق . فقال النبي صلى الله عليه وسلم : " انه لا يستغاث بي ، انما يستغاث بالله عزوجل ."

“നബി ( صلى الله عليه وسلم ) യുടെ കാലത്ത് വിശ്വാസികളെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന ഒരു കപട വിശ്വാസിയുണ്ടായിരുന്നു. അപ്പോള്‍ ചില സ്വഹാബികള്‍ പറഞ്ഞു: വരൂ നമുക്ക് ഈ കപട വിശ്വസിയില്നിന്ന് അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലിനോട് സഹായാര്ത്ഥന  നടത്താം.  അപ്പോള്‍ നബി ( صلى الله عليه وسلم ) പറഞ്ഞു ; “നിശ്ചയം, എന്നോട് സഹായാര്ത്ഥന പാടില്ല, സഹായാര്ത്ഥന അല്ലാഹുവോട് മാത്രം.” (ത്വബ്റാനി )

 ഇസ്തിഗാസ ഇമാമുമാരുടെ ഉദ്ദരണികൾ

لا تشكون في حالة البلية الى احد من خلق الله فذلك اشراك منك به لا يملك معه فى ملكه احد شيئا لا ضار ولا نافع ولا رافع ولا دافع ولا جالب ولا منقم ولا مبلى ولا معافى ولا مبرئ غيره فلا تشتغل بالخلق فعليك بالا ستغاثة إليه

( الشيخ جيلاني)

വിപൽഘട്ടങ്ങളിൽ അല്ലാഹുവിന്രെ സൃഷ്ടികളിൽ ആരോടും നീ ആവലാതിപ്പെടരുത്‌ അതു നിന്നിൽ നിന്നുള്ള ശിർക്ക്‌ ആണു അല്ലാഹുവിന്രെ അധികാരത്തിൽ ആരും ഒന്നും തന്നെ അധീനമാക്കുന്നില്ല അവനല്ലാതെ ഉപകാരം, ഉപദ്രവം, വിപത്തിനെ നീക്കൽ, വിപത്തുണ്ടാക്കൽ, രോഗം നൽകൽ, സുഖപ്പെടുത്തൽ, എന്നിവ ചെയ്യാൻ ആർക്കും സാധ്യമല്ല അതിനാൽ സൃഷ്ടികളുമായി നീ വ്യാപ്രിതനാവരുത്‌ നീ അല്ലാഹുവിനോട്‌ മാത്രം ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യൽ നിർബന്തമാണു   

(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദിർ ജീലാനി)

على أن القرآن غير مخلوق إذ لو كان مخلوقا لم يستعذ بها إذ

لا يستعاذ بمخلوق، قال االله تعالى :{ ْ فَاسْتَعِذ بِاللَّهِ} وقال النبي صلى االله عليه وسلم: "وإذا استعذت فاستعذ باالله

(امام احمد في كتاب السنة)

അറിയണം നിശ്ചയം ഖുർആൻ സൃഷ്ടിയല്ല കാരണം അതു സൃഷ്ടിയാണെങ്കിൽ നബി(സ) അതുമുഖേന അല്ലാഹുവിനോട്‌ ഇസ്തിയാനത്ത്‌ നടത്തുകയില്ല കാരണം സൃഷ്ടികളെ കൊണ്ട്‌ ഇസ്തിയാനത്ത്‌ നടത്തരുത്‌ എന്നും അല്ലാഹുവിനോട്‌ ഇസ്തിയാനത്ത്‌ നടത്തണമെന്നും അല്ലാഹുവും റസൂലും പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌    

(ഇമാം അഹ്മദിബ്നു ഹന്മ്പൽ)

لا ينبغي لا ان يدعو الله الا به

(الدر المختار. امام ابو حنيفة)

നിശ്ചയം ആർക്കും തന്നെ അല്ലാഹുവിനോട്‌ തേടുമ്പോൾ അവന്രെ വിശേഷണങ്ങൾ കൊണ്ടല്ലാതെ തേടുവാൻ അവകാശമില്ല
(ഇമാം അബു ഹനീഫ)

قال بشر بن الوليد سمعت ابايوسف يقول قال ابو حنيفة لا ينبغي لأحد ان يدعو الله الا به وأكره ان يقول بحق فلان وبحق انبيائك ورسلك وبحق البيت الحرام

(شرح كتاب الكرخي)

ബിശ്രുബ്നു വലീദ്‌(റ) പറയുന്നു: അബുയൂസുഫ്‌(റ) ഇമാം അബുഹനീഫയിൽ നിന്നും ഇപ്രകാരം ഉദ്ദരിക്കുന്നതായി ഞാൻ കേട്ടിട്ടുണ്ട്‌ ആർക്കും അല്ലാഹുവിനോട്‌ പ്രാർത്ഥിക്കുമ്പോൾ അവന്രെ സ്വഭാവഗുണങ്ങൾ എടുത്തുപറഞ്ഞിട്ടല്ലാതെ പ്രാർത്ഥിക്കുവാൻ അവകാശമില്ല ഒരാൾ ഇന്നവരുടെ ഹഖ്‌ കൊണ്ട്‌, നിന്രെ പ്രവാചകരുടെ ഹഖ്‌ കൊണ്ട്‌ എന്നൊക്കെ പറഞ്ഞു അല്ലാഹുവിനോട്‌ തേടുന്നതിനെ ഞാൻ വെറുക്കുന്നു
(ശറഹു കിതാബിൽ ഖർഹി)

وتحقيق الكلام في هـذا المقام ان الاستغاثة بمخلوق وجعله وسيلة بمعنى طلب الدعاء منه لاشك فى جوازه ان كان المطلوب منه حيّا
الكتاب: روح المعاني (3/294)
الألُّوسي، أبو الثناء شهاب الدين (1217-1270هـ، 1802-1854م).

 നിശ്ചയം സഹായം ആവശ്യപ്പെടുന്നവൻ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവനാണെങ്കിൽ അത്തരം സൃഷ്ടികളോട്‌ ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യൽ അനുവദനീയമാണെന്നതിൽ യാതൊരു സംശയവുമില്ല അതുപോലെ അവൻ തനിക്കു വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട്‌ പ്രാർത്ഥിക്കുവാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നതും അനുവദനീയമാണു 

 وأما إذا كان المطلوب منه ميتا أو غائبا فلا يستريب عالم أنه غير جائز وأنه من البدع التي لم يفعلها أحد من السلف،
الكتاب: روح المعاني (3/294)
الألُّوسي، أبو الثناء شهاب الدين (1217-1270هـ، 1802-1854م).

എന്നാൽ സഹായം ആവശ്യപ്പെടുന്നവൻ മരണപ്പെട്ടവനൊ അല്ലങ്കിൽ അദ്ര്ശ്ശ്യനായവനൊ ആണെങ്കിൽ അവനോട്‌ ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യൽ അനുവദനീയമല്ല എന്നതിൽ ഒരു പണ്ഡിതനും സംശയിക്കുകയില്ല നിശ്ചയം ഇതു അനാചാരമാണു സലഫുസ്സാലിഹീങ്ങളിൽ ഒരാളും ഇതു ചെയിതിട്ടില്ല

(തഫ്സീറുൽ മആനി ഇമാം ആലൂസി)

ومن ذلك ان يجعل بينه و بين الله تعالى و سائط يتوكل عليهـم ويدعوهـم ويسألهـم قالوا اجماعا

ഒരാൾ അല്ലാഹുവിന്രെ യും അവന്രെയും ഇടയിൽ മധ്യവർത്തികളെ നിറുത്തി അവരിൽ ഭരമേൽപ്പിക്കുക അവരോട്‌ തേടുക, അവരോട്‌ ചോദിക്കുക എന്നിവയും മുർത്തദ്ദാകുന്ന സംഗതികളാണെന്നു പണ്ഡിതന്മാർ ഇജുമാഅആയി  പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു

(കിതാബ്‌ അഅലാം 1/169)

‎ إذا سألت فاسأل الله، وإذا استعنت فاستعن بالله،

‎إشارة إلى أن العبد لا ينبغي له أن يعلق سره بغير الله ، بل يتوكل عليه في سائر أموره ، ثم إن كانت الحاجة التي يسألها لم تجر العادة بجريانها على أيدي خلقه : كطلب الهداية ، والعلم ، والفهم في القرآن والسنة ،وشفاء المرض ، وحصول العافية من بلاء الدنيا وعذاب الآخرة ، سأل ربه ذلك . وإن كانت الحاجة التي يسألها جرت العادة أن الله سبحانه وتعالى يجريها على أيدي خلقه ، كالحاجات المتعلقة بأصحاب الحرف والصنائع وولاة الأمور ، سأل الله تعالى أن يعطف عليه قلوبهم

‎ الأربعون نووي

നീ ഇസ്തിഗാസ നടത്തുകയാണെങ്കിൽ അല്ലാഹുവിനോട്‌ ഇസ്തിഗാസ നടത്തണം എന്ന ഹദീസ്‌ ഉദ്ദരിച്ചുകൊണ്ട്‌ ഇമാം നവവി(റ) പറയുന്നു മനുഷ്യ കഴിവിനപ്പുറമുളള കാര്യങ്ങൾ ഉദാഹരണം ഹിദായത്തിനെ ചോദിക്കുക ഖുർആനിലും ഹദീസിലും അറിവ്‌ ലഭിക്കാൻ വേണ്ടി ചോദിക്കുക രോഗശമനത്തിനു വേണ്ടി ചോദിക്കുക, ദുനിയാവിലും ആഖിറത്തിലുമുളള പ്രയാസങ്ങൾ തീരാൻ വേണ്ടി ചോദിക്കുക ഇത്തരം കാര്യങ്ങൾ  നീ നിന്രെ റബ്ബിനോട്‌ മാത്രം ചോദിക്കണം എന്നാൽ ആദിയായി മനുഷ്യരുടെ കൈക്ക്‌ നടക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ ഉദാഹരണം നിർമാണതൊഴിലാളിയോട്‌ കെട്ടിടം നിർമിക്കാനാവശ്യപ്പെടുക ഗവണ്മെന്രിനോട്‌ വല്ലതും ആവശ്യപ്പെടുക തുടങ്ങിയകാര്യങ്ങൾ അവരോടു ചോദിക്കുന്നതോടൊപ്പം അവരുടെ മനസ്സ്‌ നമുക്ക്‌ അനുകൂലമാകാൻ തൗഫീഖിനു വേണ്ടിയും നീ അല്ലാഹുവിനോട്‌ ചോദിക്കണം 

(ഇമാം നവവി(റ)

كيف تقول لا الآه الا الله وفي قلبك كم اله؟ كل شئ تعتمد عليه و نثق به دون الله صنمك لا ينفعك توحيد اللسان مع شرك القلب

(شيخ جيلاني)

നീ എങ്ങനെ ലാ ഇലാഹ ഇല്ലല്ലാഹ്‌ എന്നു പറയും എത്രയോ ഇലാഹുകൾ നിന്രെ മനസ്സിലുണ്ടായിരിക്കെ, അല്ലാഹുവിനു പുറമെ നീ ആശ്രയിക്കുകയും വിശ്വാസമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവർ നീ പ്രതിഷ്ഠിച്ച നിന്രെ വിഗ്രഹങ്ങൾ തന്നെയാണു മനസ്സിൽ ശിർക്ക്‌ ഉണ്ടായിരിക്കെ നാവുകൊണ്ടുളള നിന്രെ തൗഹീദ്‌ നിനക്ക്‌ ഉപകരിക്കുകയില്ലാ...

(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദിർ ജീലാനി)

اجعل قلبك مسجدا لا تدع مع الله احدا كما قال الله تعالى عزوجل و ان المساجد الله فلا تدعوا مع الله احدا

(. شيخ جيلاني)

നീ നിന്രെ മനസ്സിനെ ഒരു പളളിയാക്കുക അല്ലാഹുവിന്രെ കൂടെ നീ ആരെയും വിളിച്ചു തേടരുത്‌ അല്ലാഹു ഖുർആനിൽ പറഞ്ഞതു പോലെ പള്ളികൾ അല്ലാഹുവിനു ഉള്ളതണു അവന്രെ കൂടെ മറ്റ്‌ ആരെയും നിങ്ങൾ വിളിച്ചു തേടരുത്‌ എന്ന്
(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദിർ ജീലാനി)

വിപത്തിന്രെ ഘട്ടങ്ങളിൽ മക്കമുശ്രിക്കുകൾ അല്ലാഹുവിനോട്‌ മാത്രമാണു ഇസ്തിഗാസനടത്തിയിരുന്നത്‌ എന്ന ആയത്തുകൾ ഉദ്ധരിച്ചു ഇമാം ആലൂസി അദ്ധേഹത്തിന്രെ ഖുർആൻ തഫ്സീറിൽ പറയുന്നു

وايا ما كان فالآية دالة على ان المشركين لا يدعون غيره تعالى في تلك الحال وانت خبير بان الناس اليوم اذا اعتر اهـم امر خطير وخطب جسيم في براو بحر دعوا من لا يضر ولا ينفع ولا يرى ولا يسمع فمنهـم من يدعو الخضر والياس ومنهـم من ينادي ابا الخميس والعباس ومنهـم من يستغيث باحد الأئمة ومنهـم من يتضرع الى شيخ من مشائخ الأمة

الكتاب: روح المعاني في تفسير القرآن (6/93)

الألُّوسي، أبو الثناء شهاب الدين (1217-1270هـ، 1802-1854م).

ആയത്തിന്രെ അവതരണകാരണം എന്തായിരുന്നാലും ശരി വിപത്തിന്രെ അവസരങ്ങളിൽ നിശ്ചയം മുശ്രിക്കുകൾ അല്ലാഹുവിനെ മാത്രമെ വിളിച്ചു തേടിയിരുന്നുള്ളുവെന്നു ഈ ആയത്ത്‌ അറിയിക്കുന്നുണ്ട്‌, എന്നാൽ ഇന്നത്തെ ജനങ്ങളുടെ അവസ്ത എന്താണെന്നു നീ തന്നെ സൂക്ഷ്മമായി മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌ അവർക്ക്‌ കരയിലൊ കടലിലൊ വെച്ചു വലിയ നാശമൊ വിപത്തൊ നേരിട്ടാൽ യാതൊരു ഉപകാരമൊ ഉപദ്രവമൊ ചെയ്യാത്തവരെ  കാണുകയൊ കേൾക്കുകയൊ ചെയ്യാത്തവരെ വിളിച്ചു തേടുന്നു അങ്ങിനെ അവരിൽ ചിലർ ഖിളുർ നബിയെ വിളിക്കുന്നു മറ്റു ചിലർ ഇല്യാസ്‌ നബിയെ വിളിക്കുന്നു അബ്ബാസിനെയും അബുൽഖമീസിനെയും വിളിക്കുന്നവരും അവരിലുണ്ട്‌ ഇമാമുകളെ വിളിച്ചു ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യുന്നവരുമുണ്ട്‌ സമുദായത്തിലെ ശൈഖന്മാരിലേക്ക്‌ തളറുഹ്‌ ആക്കുന്നവരുമുണ്ട്‌

(തഫ്സീർ റൂഹുൽ മആനി)

‎قد احتال عليك الشيطان و زين لك الكذب و الأعمال القبيحة ، تكذب حتى فى صلاتك ، لأنك تقول الله أكبر و تكذب ، لأن فى قلبك الها غيره ، كل ما تعتمد عليه فهو الهك ، كل شئ تخاف منه و ترجوه فهو الهك ، قلبك لا يوافق لسانك ، فعلك لا يوافق قولك ، قل الله أكبر ألف مره بقلبك و مره بلسانك ،  ما تستحى أن تقول لا اله إلا الله و لك ألف معبود غيره ؟ تب إلى الله عز و جل من جميع ما أنت فيه 

അര്‍ത്ഥം :- “പിശാചു നിനെക്കെതിരില്‍ കുതന്ത്രം പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരിക്കുന്നു. കളവു പറയലും തര്‍കിക്കലും നീചമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും പിശാചു നിനക്ക് നല്ലവയാണെന്ന് ഭംഗിയായി കാണിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. നീ നിന്‍റെ നമസ്‌കാരത്തില്‍ പോലും കളവു പറയുന്നു. അല്ലാഹു ഏറ്റവും മഹാനാണ് (അല്ലാഹു അക്ബര്‍) എന്ന് നീ പറയുന്നു. നീ ഈ പറയുന്നത് കളവാണ്. കാരണം നിന്‍റെ മനസ്സില്‍ അല്ലാഹു അല്ലാതെ കുറെ ആരാധ്യരുമുണ്ട്. നീ ആരൊക്കെയാണോ ആശ്രയിക്കുന്നത് അവരൊക്കെ  നിന്‍റെ ഇലാഹാണ്. നിന്‍റെ മനസ്സുകൊണ്ട് ഭയക്കുകയോ മോഹമര്‍പ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന വസ്തുക്കളെല്ലാം നിന്‍റെ ഇലാഹുകളാണ്. നീ നാവ് കൊണ്ട് അല്ലാഹു അക്ബര്‍ എന്ന് പറയുന്നതിനോട് നിന്‍റെ മനസ്സ് യോജിക്കുന്നില്ല. നീ ഈ പറയുന്ന വചനത്തിനോട് നിന്‍റെ പ്രവര്‍ത്തിയും യോജിക്കുന്നില്ല. നീ നിന്‍റെ ഹൃദയം കൊണ്ട്  ആയിരം പ്രാവശ്യം അല്ലാഹു അക്ബര്‍ എന്ന് പറയുകയും  നാവുകൊണ്ട് ഒരു പ്രാവശ്യം പറയുകയും വേണം. മനസ്സില്‍ ആയിരക്കണക്കിന്  ആരാധ്യരുമുണ്ടായിരിക്കെ അല്ലാഹു മാത്രമാണ് ആരാധ്യനും മഹാനുമെന്നു പറയാന്‍ നിനക്ക് നാണമില്ലേ? നിന്‍റെ ഈ വിശ്വാസ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ നിന്നെല്ലാം നീ അല്ലാഹുവിലേക്ക്പ ശ്ചാത്തപിച്ചു മടങ്ങുക.
(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദർ ജീലാനി)

  _________________________________________

 

ഇമാം സുയൂഥി (റ) അദ്ധേഹത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥമായ അല്‍ അംറുബിന്‍ ഇത്തിബാഇല്‍ പറയുന്നു:

‎والصحابة رضي الله عنهم - وقد أجدبوا مراتٍ - ودهمتهم نوائب بعد موته ، فهلا جاءوا فاستسقوا واستغاثوا عند قبر النبي . وهو أكرم الخلق على الله عز وجل، بل خرج فيهم سيدنا عمر بن الخطاب رضي الله عنه بالعباس عم النبي  إلى المصلى فاستسقى به، ولم يستسقوا عند قبر النبي

‎فاقتد أيها المسلم إن كنت عبد الله بسلفك الصالح، وتحقق التوحيد الخالص؛ فلا تعبد إلا الله، ولا تشرك بربك أحداً، كما أمر الله تعالى بقوله: (فإياي فاعبدون)، وقال تعالى: (فمن كان يرجو لقاء ربه فليعمل عملاً صالحاً ولا يشرك بعبادة ربه أحداً). فلا تعبد إلا إياه ولا تدْعُ إلا هو، ولا تستعن إلا به، فإنه لا مانع ولا معطي ولا مضارّ ولا نافع إلا هو سبحانه وتعالى، لا إله إلا هو عليه توكلت وإليه أنيب

 الكتاب: الأمر بالاتباع والنهي عن الابتداع (1/118-119)

السُّيوطي، جلال الدين (849 - 911 هـ، 1445 - 1505م).

"നബി (സ) യുടെ കാലശേഷം സ്വഹാബികൾക്ക്‌ പലപ്പോഴും ക്ഷാമങ്ങളും വിപത്തുകളുമുണ്ടായിറ്റും അവര്‍ എന്ത് കൊണ്ട് നബി (സ) യുടെ ഖബറിങ്കൽ വന്ന് നബിയോട് ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യുകയോ മഴയെ തേടുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല അവരായിരുന്നല്ലോ ഉത്തമ സമുദായക്കാർ എന്നാല്‍ ഉമര്‍ (റ) അവരെയുമായി മൈതാനിയില്‍ ചെന്ന് അബ്ബാസ് (റ) വിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ മഴക്ക്‌ വേണ്ടി നിസ്ക്കരിക്കുകയാണു ഉണ്ടായത്‌ നബി (സ)യുടെ ഖബറിന്നരികില്‍ വെച്ച് നബിയോട് മഴയെ തേടുകയല്ല ചെയ്തത്.!

അതിനാല്‍ ഏ മുസ്ലിമേ, നീ അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമയാണെങ്കില്‍ നിന്റെ സച്ചരിതരായ മുൻഗാമികളെ നീയും പിന്തുടരുക. യഥാര്ത്ഥ  തൗഹീദ് നീ കാത്തു സൂക്ഷിക്കുക. അതിനാല്‍ അല്ലാഹുവിനെ അല്ലാതെ നീ ആരാധിക്കരുത്. അവനില്‍ ഒരാളെയും നീ പങ്ക് ചേർക്കരുത്‌“എന്നെ മാത്രം നിങ്ങള്‍ ആരാധിക്കുവീന്‍ “ എന്ന് അല്ലാഹു കല്പ്പി ച്ചുവല്ലോ ? ” അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടുമുട്ടണമെന്ന് ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കില്‍ അവന്‍ സൽകർമ്മങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുകയും തന്റെ രക്ഷിതാവിനെ ആരാധിക്കുന്നതില്‍ ഒരാളെയും പങ്ക് ചേർക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യട്ടെ “ എന്ന് അല്ലാഹു പറഞ്ഞുവല്ലോ അതിനാല്‍ നീ അവനെയല്ലാതെ ആരാധിക്കരുത്, അവാനോടെല്ലതെ പ്രാർത്ഥിക്കരുത്‌‌ അവാനോടല്ലാതെ നീ സഹായം തേടരുത്. നൽകാനും തടയാനും ഉപകാരോപദ്രവങ്ങള്‍ ചെയ്യാനും അവനല്ലാതെയാരുമില്ല.”
ഇമാം സുയൂതി (റഹി)
(ഇമാം സുയൂത്തി അല്‍ അംറു ബിൽ ഇത്തിബാഅ് : 47)

  _________________________________________

 

و يكره ان يدعو الله الا به ولا يقول أسألك بملائكتك او انبيائك نحو ذالك لانه لا حق لمخلوق على خالقه

(شرح المختار)

അല്ലാഹുവിനോട്‌ തേടുമ്പോൾ അവനെകൊണ്ടല്ലാതെ തേടാൻ പാടില്ല മലക്കുകളുടെ ഹഖ്‌ കൊണ്ട്‌ അല്ലങ്കിൽ പ്രവാചകന്മാരുടെ ഹഖ്‌ കൊണ്ട്‌ അല്ലങ്കിൽ അതുപോലെ മറ്റു വല്ലതിന്രെയും ഹഖ്‌ കൊണ്ട്‌ എന്നു അവൻ പറയുവാൻ പാടില്ല കാരണം സൃഷ്ടികൾക്ക്‌ സൃഷ്ടാവിന്രെമേൽ ഹഖില്ലാ
(ശറഹുൽ മുഖ്താർ)

فقال أبو الحسين القدورى فى شرح كتاب الكرخى: قال بشر بن الوليد: سمعت أبا يوسف يقول: قال أبو حنيفة: "لا ينبغى لأحد أن يدعو الله إلا به. قال: وأكره أن يقول: أسألك بمعقد العز من عرشك. وأكره أن يقول: بحق فلان، وبحق أنبيائك ورسلك، وبحق البيت الحرام".

الكتاب: إغاثة اللهفان من مصايد الشيطان (1/216)
ابن قيم الجوزية (691 -751هـ، 1292- 1350م).

 _________________________________________

നബിയോട്‌ നേരിട്ടുളള തേട്ടം മാത്രമല്ല ഹഖ്‌ ജാഹ്‌ ബർക്കത്ത്‌ കൊണ്ടുള്ള തേട്ടം പോലും ഇമാമുമാർ ശക്തമായി വിമർശിച്ചു
ഇമാം ത്വഹാവി പറയുന്നത്‌ കാണുക

  وَإِنَّمَا هَذَا مِنَ الِاعْتِدَاءِ فِي الدُّعَاءِ! وَقَدْ قَالَ تَعَالَى: {ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ} (1). وَهَذَا وَنَحْوُهُ مِنَ الْأَدْعِيَةِ الْمُبْتَدَعَةِ، وَلَمْ يُنْقَلْ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَلَا عَنِ الصَّحَابَةِ، وَلَا عَنِ التَّابِعِينَ، وَلَا عَنْ أَحَدٍ مِنَ الْأَئِمَّةِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ، وَإِنَّمَا يُوجَدُ مِثْلُ هَذَا فِي الْحُرُوزِ وَالْهَيَاكِلِ الَّتِي يَكْتُبُ بِهَا الْجُهَّالُ وَالطُّرُقِيَّةُ. وَالدُّعَاءُ مِنْ أَفْضَلِ الْعِبَادَاتِ، وَالْعِبَادَاتُ مَبْنَاهَا عَلَى السُّنَّةِ وَالِاتِّبَاعِ، لَا عَلَى الْهَوَى وَالِابْتِدَاعِ.
 الكتاب: شرح العقيدة الطحاوية  (1/211)
ابن أَبي العِزّ (731 - 792 هـ = 1331 - 1390 م)

നിശ്ചയം ഇതു നിങ്ങളുടെ പ്രാർത്ഥനയിൽ നിയമത്തെ ലംഘിക്കലാണു അല്ലാഹു പറയുന്നു നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ റബ്ബിനെ വിളിച്ചു തേടുക താഴ്മയോടും ഗോപ്യമായ നിലയ്ക്കും, നിശ്ചയം നിയമം ലംഘിക്കുന്നവരെ അല്ലാഹു ഇഷ്ടപ്പെടുകയില്ല (സൂറത്‌ അഅറാഫ്‌ 55) എന്നാൽ ഈ തേട്ടം ബിദുഅത്തിന്‍റെ  പാർട്ടികളുടേതാണു ഇതു നബി(സ)യിൽ നിന്നൊ സഹാബിമാരിൽ നിന്നൊ താബിയുകളിൽ നിന്നൊ ഉദ്ധരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല വിഢികളും ബുദ്ധിശൂന്യന്മാരുമായ ചിലർ ഉറുക്ക്‌ ഐക്കല്ല് എന്നിവ എഴുതുമ്പോയാണു ഇത്തരം തേട്ടങ്ങൾ കാണാറുളളത്‌ പ്രാർത്ഥന ഇബാദത്തിൽ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമായതാണു ഇബാദത്തിന്രെ അടിത്തറ സുന്നത്തിനെ പിന്തുടരൽ മാത്രമാണു പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തത്തിന്‍റെയും ഇഛയുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിലല്ല.
(ശറഹുൽ അഖീദ ഇമാം ത്വഹാവി)

‏അദ്ധേഹം വീണ്ടും തുടരുന്നത്‌ കാണുക

 وَلِهَذَا قَالَ أَبُو حَنِيفَةَ وَصَاحِبَاهُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ: يُكْرَهُ أَنْ يَقُولَ الدَّاعِي: أَسْأَلُكَ بِحَقِّ فُلَانٍ، أَوْ بِحَقِّ أَنْبِيَائِكَ وَرُسُلِكَ، وَبِحَقِّ الْبَيْتِ الْحَرَامِ، وَالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ، وَنَحْوِ ذَلِكَ حَتَّى كَرِهَ أَبُو حَنِيفَةَ وَمُحَمَّدٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنْ يَقُولَ الرَّجُلُ: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَلَمْ يَكْرَهْهُ أَبُو يُوسُفَ رَحِمَهُ اللَّهُ لَمَّا بَلَغَهُ الْأَثَرُ فِيهِ.
وَتَارَةً يَقُولُ: بِجَاهِ فُلَانٍ عِنْدَكَ، يَقُولُ: نَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِأَنْبِيَائِكَ وَرُسُلِكَ وَأَوْلِيَائِكَ. وَمُرَادُهُ أَنَّ فُلَانًا عِنْدَكَ ذُو وَجَاهَةٍ وَشَرَفٍ وَمَنْزِلَةٍ فَأَجِبْ دُعَاءَنَا. وَهَذَا أَيْضًا مَحْذُورٌ، فَإِنَّهُ لَوْ كَانَ هَذَا هُوَ التَّوَسُّلُ الَّذِي كَانَ الصَّحَابَةُ يَفْعَلُونَهُ (2) فِي حَيَاةِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَفَعَلُوهُ بَعْدَ مَوْتِهِ، وَإِنَّمَا كَانُوا يَتَوَسَّلُونَ فِي حَيَاتِهِ بِدُعَائِهِ، يَطْلُبُونَ مِنْهُ أَنْ يَدْعُوَ لَهُمْ، وَهُمْ يُؤَمِّنُونَ عَلَى دُعَائِهِ، كَمَا فِي الِاسْتِسْقَاءِ وَغَيْرِهِ. فَلَمَّا مَاتَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - لَمَّا خَرَجُوا يَسْتَسْقُونَ -: «اللَّهُمَّ إِنَّا كُنَّا إِذَا أَجْدَبْنَا نَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّنَا فَتَسْقِيَنَا، وَإِنَّا نَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِعَمِّ نَبِيِّنَا». مَعْنَاهُ بِدُعَائِهِ
الكتاب: شرح العقيدة الطحاوية  (1/211)
ابن أَبي العِزّ (731 - 792 هـ = 1331 - 1390 م)

ഇതുകൊണ്ടാണു ഇമാം അബുഹനീഫയും അദ്ധേഹത്തിന്രെ രണ്ടു സ്നേഹിതന്മാരും (അബുയൂസുഫ്‌,മുഹമ്മദ്‌) അല്ലാഹുവിനോട്‌ തേടുന്നവൻ ഇന്നവന്രെ ഹഖ്‌ അല്ലങ്കിൽ നിന്രെ പ്രവാചകന്മാരുടെ ഹഖ്‌ എന്നിങ്ങനെ പറയുന്നതിനെ വെറുക്കുന്നത്‌ ഇതാണു സ്വഹാബത്ത്‌ നബിയുടെ കാലത്ത്‌ ചെയിത തവസ്സുലെങ്കിൽ നിശ്ചയം നബിയുടെ മരണശേഷവും അവർ അതു ചെയ്യുമായിരുന്നു എന്നാൽ തിരു പ്രവാചകൻ ജിവിച്ചിരുന്ന കാലത്ത്‌ അവിടത്തെ പ്രാർത്ഥനകൊണ്ടാണു അവർ തവസ്സുലാക്കിയിരുന്നത്‌ അവർ നബി(സ)യോട്‌ പ്രാർത്ഥിക്കുവാൻ പറയും അപ്പോൾ നബി(സ) പ്രാർത്ഥിക്കുകയും അവർ ആമീൻ പറയുകയും ചെയ്യും മഴക്കു വേണ്ടി പ്രാർത്ഥിക്കാൻ പുറപ്പെട്ട സന്ദർഭത്തിൽ പറഞ്ഞു അല്ലാഹുവേ.. ഞങ്ങൾക്ക്‌ വരൾച്ച ബാധിക്കുന്ന സന്ദർഭത്തിൽ നിന്രെ പ്രവാചകനെ കൊണ്ടായിരുന്നു ഞങ്ങൾ തവസ്സുൽ ചെയിതിരുന്നത്‌ അപ്പോൾ നീ ഞങ്ങൾക്ക്‌ മഴ വർഷിപ്പിച്ചുതരാറുണ്ട്‌ എന്നാൽ ഇപ്പോൾ (നബിയുടെ വഫാതിനുശേഷം) നിന്രെ പ്രവാചകന്രെ പിത്ര്വ്വ്യനെ കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾ തവസ്സുൽ ചെയ്യുന്നു ഇതിന്രെ അർത്ഥം അദ്ധേഹത്തിന്രെ പ്രാർത്ഥന കൊണ്ട്‌ എന്നാണു
(ശറഹുൽ അഖീദ ഇമാം ത്വഹാവി)

التوسل بالذوات الفاضلة قبيح فعله

(كتاب الغنية)

ശ്രേഷ്ടമായ തടികളെകൊണ്ട്‌ തവസ്സുൽ ചെയ്യൽ നീചപ്രവർത്തിയാണു
(കിതാബുൽ ഗുന്യത്ത്‌)

ان كان ولا بذالك من الطلب فاطلب منه لا من

خلقه.........استغث به إليه هـو الغني و الخلق كلهـم فقراء

(شيخ جيلاني)

നിനക്ക്‌ ചോദിക്കൽ അനിവാര്യമായാൽ നീ അല്ലാഹുവിനോട്‌ ചോദിക്കണം അവന്രെ സൃഷ്ടികളോടല്ല....... അവനോട്‌ മാത്രം നീ നിന്രെ പ്രശ്നങ്ങളിൽ ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യുക അവൻ ധനികനാണു സൃഷിടികളഖിലവും ദരിദ്രരാണു
(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദിർ ജീലാനി)

ولو جاء إنسان الى سرير الميت يدعوه من دون الله و يستغيث به كان هـذا شركا محرما باجماع المسلمين

الكتاب: الصَّارِمُ المُنْكِي في الرَّدِّ عَلَى السُّبْكِي  (1/325)
ابن عبد الهادي (705 - 744 هـ = 1305 - 1343 م)

ഒരു മനുഷ്യൻ മയ്യത്തിന്‍റെ കട്ടിലിനെ സമീപിച്ചു അല്ലാഹുവിനു പുറമെ അവനെ വിളിച്ചു തേടുകയും അവനോട്‌ ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യുകയും ചെയ്താൽ അതു മുസ്ലിമീങ്ങളുടെ ഇജുമായിന്‍റെ അടിസ്താനത്തിൽ തന്നെ നിഷിദ്ധമായ ശിർക്ക്‌ ആണു (അൽസ്വാരിം 325)

ان الله تعالى لم يترك لعبده حجة عليه بل الله الحجة البالغة فلا يتوسل إليه لغيره فان التوسل إنما هـو طلب القرب وقد اخبرنا انه قريب وخبره صدق

(الفتوحات المكية)

നിശ്ചയം അല്ലാഹുവിന്നെതിരിൽ അവന്രെ അടിമക്ക്‌ യാതൊരു രേഖയും അല്ലാഹു ബാക്കി വെച്ചിട്ടില്ല അല്ലാഹുവിന്നാണു സമ്പൂണ തെളിവുകൾ ഉളളത്‌ അതിനാൽ അല്ലാഹുവിലേക്ക്‌ മറ്റുളളവരെകൊണ്ട്‌ തവസ്സുൽ ചെയ്യാൻ പാടില്ല നിശ്ചയം തവസ്സുൽ എന്നത്‌ അല്ലാഹുവിലേക്ക്‌ സാമീപ്യത്തെ അന്യേഷിക്കലാണു അല്ലാഹു നാമുമായി വളരെ അടുത്തവനാണെന്നു അവൻ പറയുന്നു അവന്രെ വാക്കുകൾ സത്യമാണു
(ഫുതൂഹാത്തുൽ മക്കിയ്യ 4/226)

ولا مستغاث الا الواحد

(امام رازى)

ഏകനായ അല്ലാഹു അല്ലാതെ ഇസ്തിഗാസ ചെയ്യപ്പെടാൻ വേറെ ആരും ഇല്ലാ.....
(ഇമാം റാസി 20/51)

__________________

و اعلم ان طلب الحوائج من الموتى عالما بانه سبب لا نجاحهـا كفر

(الخير الكثير)

നീ മനസ്സിലാക്കുക മരണപ്പെട്ടാൽ തന്നെ രക്ഷപ്പെടുത്തുമെന്ന വിശ്വാസത്തോടെ അവരോട്‌ ചോദിക്കൽ കാഫിറാകുന്ന കാര്യമാണു
(ഷാഹ്‌ വലിയ്യുല്ലാഹ്‌ ദഹ്ലവി)

 

 __________________

‎ﻳﺎ ﻣﻦ ﻳﺸﻜﻮ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺨﻠﻖ ﻣﺼﺎﺋﺒﻪ ﺇﻳﺶ ﻳﻨﻔﻌﻚ ﺷﻜﻮﺍﻙ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺨﻠﻖ ﻻ ﻳﻨﻔﻌﻮﻧﻚ ﻭﻻ ﻳﻀﺮﻭﻧﻚ ، ﻭﺇﺫﺍ ﺍﻋﺘﻤﺪﺕ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﻭﺃﺷﺮﻛﺖ ﻓﻲ ﺑﺎﺏ ﺍﻟﺤﻖ ﻋﺰ ﻭﺟﻞ ﻳﺒﻌﺪﻭﻧﻚ ﻭﻓﻲ ﺳﺨﻄﻪ ﻳﻮﻗﻌﻮﻧﻚ ﻭﻋﻨﻪ ﻳﺤﺠﺒﻮﻧﻚ ﺃﻧﺖ ﻳﺎ ﺟﺎﻫﻞ ﺗﺪﻋﻲ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻣﻦ ﺟﻤﻠﺔ ﺟﻬﻠﻚ ﻃﻠﺒﻚ ﺍﻟﺪﻧﻴﺎ ﻣﻦ ﻏﻴﺮ ﺭﺑﻚ ﻋﺰ ﻭﺟﻠﺘﻄﻠﺐ ﺍﻟﺨﻼﺹ ﻣﻦ ﺍﻟﺸﺪﺍﺋﺪ ﺑﺸﻜﻮﺍﻙ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺨﻠﻖ

‎(شيخ جيلاني)

പ്രയാസപ്പെടുന്ന സമയത്ത് സൃഷ്ടികളോട് ആവലാതിപ്പെടുന്നവനേ ..! സൃഷ്ടികളോട് ആവലാതിപെട്ടിട്ട് നിനക്കവരില് നിന്ന് എന്ത് പ്രയോജനമാണ് കിട്ടാന് പോകുന്നത്..? അവര് നിനക്ക് ഒരു ഉപകാരവും ചെയ്യുകയില്ല, അവര് നിനക്ക് ഒരു ഉപദ്രവവും ചെയ്യുകയില്ല . നീ അവരെ അവലംബമാക്കുകയും അല്ലാഹുവില് ശിര്ക്ക് വെക്കുകയും ചെയ്താല് അവര് നിന്നെ വിദൂരമാക്കുകയാണ് ചെയ്യുക. അലാഹുവിന് നിന്നോടുള്ള കോപത്തില് അവര് നിന്നെ ചാടിക്കുകയും ചയ്യും . അല്ലാഹുവിനെ തൊട്ട് നിന്നെ മറയിടീക്കുകയും ചെയ്യും .
വിവരമില്ലാത്തവനേ ..! നിനക്ക് വിവരമുണ്ടെന്ന് നീ വാധിക്കുന്നുവോ? . നിന്റെ വിവരമില്ലായ്മയുടെ ആകെ തുകയാണ് നിന്റെ ആവശ്യങ്ങള്ക്ക് അലാഹു അല്ലാത്തവരിലേക്ക് തേടുകഎന്നതും, നിന്റെ പ്രായസത്തില് നിന്ന് രക്ഷ കിട്ടുവാന് വേണ്ടി നീ സൃഷ്ടികളോട് ആവലാതിപ്പെടുക എന്നതും
(ശൈഖ്‌ അബ്ദുൽ ഖാദർ ജീലാനി)

وأما من يطلب من الغائب عنه ، أو من الميت ، وهو بعيد من قبره ، فيدعوه في كل مكان ، ويستغيث به لذلك فهو مشرك ، لأنه قد شبهه بالله الذي يسمع دعاء الداعين ، ويغيث الملهوفين .

إجابات ملتقى أهل الحديث عبد الرحمن بن صالح السديس امام مكة

മരിച്ചവരോടും ഓയിബായവരോടും ഇസ്തിഗാസനടത്തുന്നവൻ തനി മുശ്രിക്കാണു
(മക്ക ഹറം ഇമാം അൽ സുദൈസ്‌)

മഹ്മൂദ് ശുക്‌രി അൽ ആലൂസിയുടെ

قال السويدي: ومن أعظم البدع، الغلو في تعظيم القبور، فلقد اتخذوها في هذا الزمان معابد يعتقدون أن الصلاة عندها أفضل من الصلاة في جميع بيوت الله، وهم وإن لم يصرحوا؛ ولكن طبعت قلوبهم على ذلك، فتراهم يقصدونها من الأماكن البعيدة وربما أن تكون بحذائهم مساجد مهجورة فيعطلونها، وإذا لحقوا على الصلاة فيها ولو في أوقات الكراهة كانت أفضل عندهم من الصلاة في الأوقات الفضيلة في المساجد، وتلك المساجد التي بحذاء القبور ليست مقصودة لكونها بيوتاً لله بل لكونها حضرات لمن انتسبت إليه من أهل تلك القبور، يدلك على ذلك كله أنهم لا يسمونها إلا حضرات، فإذا قلت لأحدهم: أين صليت؟ قال لك: صليت في حضرة الشيخ فلان! وليس مقصودهم به إلا التقرب به وبحضرته، وكلما أكثر الرجل الترداد إلى القبور- ولو كانت مشتملة على أنواع المنكرات من ستور الحرير والديباج والترصيع بالفضة والعقيان فضلاً عن غيرها- كان مشهوراً بين الناس بالديانات، مغفور الزلات، مقرباً عند أصحاب تلك الحضرات، ولقد امتلأت قلوب العوام من رجائهم ومخافتهم، فتراهم إذا عضلت عليهم الأمور أوصى بعضهم بعضاً بقصد أصحاب القبور

الكتاب: غاية الأماني في الرد على النبهاني  (1/478)
محمود شكري الألوسي رحمه الله ( 1273 هـ - 1342هـ )

...........................
ആശയ സംഗ്രഹം : ഖബറുകളെ ആദരിക്കുന്ന വിഷയത്തിൽ അതിരു കവിയൽ ഗൗരവതരമായ ബിദ്‌അത്തുകളിൽ പെട്ടതാകുന്നു.ഇക്കാലത്തു ജനങ്ങൾ ഖബറുകളെ ആരാധനാ സ്ഥാനങ്ങൾ ആക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു.വ്യക്തമായി പറയുന്നില്ലെങ്കിലും പലരുടെയും ഹൃദയങ്ങൾ അത്തരത്തിൽ പരുവപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്നും ഖബറുകൾക്കു അടുത്തുള്ള നിസ്ക്കാരം അല്ലാഹുവിന്റെ മസ്‌ജിദുകളിൽ നമസ്ക്കരിക്കുന്നതിനേക്കാൾ പവിത്രമാണ് എന്നാണു ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നതെന്നുമാണ് മനസ്സിലാകുന്നത് .ചിലപ്പോഴൊക്കെ ദൂര സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്ന് പോലും ഖബറുകൾ ലക്ഷ്യമാക്കി ജനങ്ങൾ പോകുന്നു.ചിലപ്പോൾ മസ്ജിദുകൾ അവഗണിക്കുക പോലും ചെയ്യുന്നു.നിസ്ക്കാരം കറാഹത്ത് ആയ സന്ദർഭങ്ങളിൽ പോലും അങ്ങിനെയുള്ള ഖബറിടങ്ങളിൽ നിസ്‌ക്കരിക്കുന്നതു  മസ്‌ജിദുകളിൽ  നിസ്കരിക്കുന്നതിനേക്കാൾ പവിത്രമായി ചിലർ കാണുന്നു.ഖബറുകളോട്/ദർഗ്ഗകളോട് ചേർന്നുള്ള മസ്ജിദുകൾ അല്ലാഹുവിന്റെ ഭവനങ്ങൾ എന്ന നിലയിൽ അല്ല ഇത്തരക്കാർ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്.അതുമായി ചേർന്ന് കിടക്കുന്ന ഖബറിനോട്/ ദർഗ്ഗയോട് ചേർത്തിയാണ് അവർ ആ മസ്ജിദിനെ പരിഗണിക്കുന്നത്.ഇങ്ങിനെയുള്ള ആളുകളോട് 'താങ്കൾ എവിടെ വച്ച് നിസ്‌ക്കരിച്ചു ?' എന്ന് ചോദിച്ചാൽ ' ഞാൻ ഇന്നാലിന്ന ശൈഖിന്റെ ഹദ്റത്തിൽ വച്ച് നിസ്‌ക്കരിച്ചു' എന്നാണു അവർ മറുപടി പറയുക.അപ്പോൾ അല്ലാഹുനോടുള്ള സാമീപ്യവും ഹദ്റത്തും  അല്ല അവർ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് എന്ന് വ്യക്തം. ഇത്തരത്തിൽ ജനങ്ങൾ ഖബറുകൾ സന്ദർശിക്കുന്നത് അധികമായിരിക്കുന്നു.ഖബറാളികളുടെ സാമീപ്യം സിദ്ധിക്കുന്നതിനും തങ്ങളുടെ പിഴവുകൾ പൊറുക്കപ്പെടുന്നതിനും മഖ്ബറകൾക്കു/ദർഗ്ഗകൾക്കു  മേൽ പട്ടും അലങ്കാര വസ്തുക്കളുംകൊണ്ട് മൂടുകയും ശുദ്ധ സ്വർണ്ണവും വെള്ളിയും കൊണ്ട് ദർഗ്ഗകൾ അലങ്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതൊക്കെ  അനാചാരങ്ങളാണ്. സാധാരണ ജനങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങൾ  ദർഗ്ഗകളിൽ മറവിട്ട് കിടക്കുന്നവരോടുള്ള ഭയവും അവരിലുള്ള പ്രതീക്ഷയും ആഗ്രഹവും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.അവർക്കു എന്തെങ്കിലും പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാവുമ്പോൾ മഹാന്മാരുടെ മഖ്ബറകളെ /ദർഗ്ഗകളെ ഉദ്ദേശിച്ചു പോവാൻ അവർ പരസ്പരം വസ്വിയ്യത്തു ചെയ്യുന്നു( ഇതെല്ലാം  അനാചാരങ്ങളാണ്)
....................

 وربما أن أحدهم- لكثرة أوهامه وشدة خوفه- تبطل حواسه فيزدادون كفراً، وتضحك عليهم الشياطين جهراً، وترى كثيراً منهم يعلقون مرضاهم عليهم، فيأخذون المريض وهو في غاية شدته فيدخلونه على قبره، والسعيد عندهم من يدخلونه داخل شباكه ويتعلق بستر قبره، والرزية العظمى أنهم في حالتي السراء والضراء يتلاعب إبليس بهم

الكتاب: غاية الأماني في الرد على النبهاني  (1/478)
محمود شكري الألوسي رحمه الله ( 1273 هـ - 1342هـ )  

 ആശയ സംഗ്രഹം :ചിലപ്പോൾ ഇത്തരം ആളുകൾക്ക് ദർഗ്ഗകളിൽ മറവിട്ട് കിടക്കുന്നവരോടുള്ള ശക്തമായ ഭയവും അവരുടെ തെറ്റായ ധാരണകളും നിമിത്തം സാമാന്യ ബുദ്ധി പോലും നഷ്ടപ്പെടുന്നു.പിശാചുക്കൾ അവരെ നോക്കി ഉറക്കെ ചിരിക്കുന്നു.ശക്തമായ രോഗമുള്ള വ്യക്തികളെ ദർഗ്ഗകളിൽ കൊണ്ട് വന്നു ബന്ധിക്കുന്നു.ഇബ്ലീസ് അവരെ കൊണ്ട് കളിക്കുന്നു.

قال: وبالجملة؛ فأكثر البدع الخبيثة نشأت من هنالك، حتى أني رأيت بدمشق الشام أناساً ينذرون للشيخ عبد القادر الجيلاني قنديلاً يعلقونه في رؤوس المنابر، ويستقبلون به جهة بغداد، ويبقى موقداً إلى الصباح، وهم يعتقدون أن ذلك من أتم القربات إليه، كأنهم يقولون بلسان حالهم: أينما توقدوا فثم عبد القادر

الكتاب: غاية الأماني في الرد على النبهاني  (1/478)
محمود شكري الألوسي رحمه الله ( 1273 هـ - 1342هـ )   

 ആശയ സംഗ്രഹം :ദമസ്‌ക്കസിൽ ഞാൻ ചിലയാളുകളെ കണ്ടിട്ടുണ്ട്.അവർ ശൈഖ് അബ്ദുൽ ഖാദിർ ജീലാനിക്ക് വിളക്ക്(ഖിന്ദീൽ ) നേർച്ചയാക്കുന്നു.എന്നിട്ടു അത് മിമ്പറുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.അതും കൊണ്ട് ബാഗ്ദാദിന് അഭിമുഖമായി നിൽക്കുന്നു.നേരം പുലരുവോളം വിളക്ക് കത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കും.ഇത് ശൈഖ് ജീലാനിയിലേക്കു അടുക്കാനുള്ള  ഒരു പുണ്യപ്രവർത്തിയായി അവർ കാണുന്നു.'എവിടെ ഇങ്ങിനെ കത്തിക്കുന്നുവോ അവിടെ ശൈഖ് അബ്ദുൽ ഖാദിർ ഹാജരാകും' എന്നൊക്കെ  അവർ വിശ്വസിക്കുന്നു

 وَقَدْ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللَّهِ فَقَدْ أَشْرَكَ» . وَلِهَذَا قَالَ أَبُو حَنِيفَةَ وَصَاحِبَاهُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ: يُكْرَهُ أَنْ يَقُولَ الدَّاعِي: أَسْأَلُكَ بِحَقِّ فُلَانٍ، أَوْ بِحَقِّ أَنْبِيَائِكَ وَرُسُلِكَ، وَبِحَقِّ الْبَيْتِ الْحَرَامِ، وَالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ، وَنَحْوِ ذَلِكَ حَتَّى كَرِهَ أَبُو حَنِيفَةَ وَمُحَمَّدٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنْ يَقُولَ الرَّجُلُ: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَلَمْ يَكْرَهْهُ أَبُو يُوسُفَ رَحِمَهُ اللَّهُ لَمَّا بَلَغَهُ الْأَثَرُ فِيهِ.

الكتاب: شرح العقيدة الطحاوية (1/297)

 ابن أَبي العِزّ (731 - 792 هـ = 1331 - 1390 م)

ആശയ സംഗ്രഹം : അല്ലാഹുവിനെ കൊണ്ടല്ലാതെ ഒരാൾ സത്യം ചെയ്‌താൽ അവൻ ശിർക്ക്‌ ചെയ്തു.ഇക്കാരണത്താൽ  അബൂ ഹനീഫയും അദ്ധേഹത്തിന്റെ രണ്ടു സഖാക്കളും- മുഹമ്മദ് & അബൂ യൂസുഫ് - റദിയല്ലാഹു അന്ഹു൦ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു : ദുആ ചെയ്യുന്നവൻ

 أَسْأَلُكَ بِحَقِّ فُلَانٍ ، أَوْ بِحَقِّ أَنْبِيَائِكَ وَرُسُلِكَ ، وَبِحَقِّ الْبَيْتِ الْحَرَامِ ، وَالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ،

ഇന്നാലിന്നയാളുടെ ഹഖ് കൊണ്ട് ഞാൻ നിന്നോട് ചോദിക്കുന്നു,അല്ലങ്കിൽ നബിമാരുടെയും മുർസലീങ്ങളുടെയും ഹഖ് കൊണ്ടും ബൈത്തുൽ  ഹറാമിന്റെ  ഹഖ് കൊണ്ടും മശ്അറുൽ ഹറാമിന്റെ ഹഖ് കൊണ്ടും  ഞാൻ നിന്നോട് ചോദിക്കുന്നു എന്നിങ്ങനെയോ അത് പോലെയോ ദുആ ചെയ്യൽ കറാഹത്താണ്.ഇമാം അബൂ ഹനീഫ അവർകളും മുഹമ്മദ് അവർകളും

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعْقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ

 ''നിന്റെ അർശിൽ  നിന്റെ പ്രതാപം /ഇസ്സു ബന്ധിച്ച സ്ഥാനം കൊണ്ട് ഞാൻ ചോദിക്കുന്നു '' എന്ന് പറയുന്നത് വരെ ഇഷ്ടപ്പെട്ടിരുന്നില്ല.''നിന്റെ അർശിൽ  നിന്റെ പ്രതാപം /ഇസ്സു ബന്ധിച്ച സ്ഥാനം കൊണ്ട് ഞാൻ ചോദിക്കുന്നു ' എന്ന് ദുആ ചെയ്യുന്ന വിഷയത്തിൽ ഒരു അസർ ലഭിച്ചതിനാൽ അബൂ യൂസുഫ് അങ്ങിനെ ദുആ ചെയ്യുന്നത് വെറുത്തില്ല 

ഇമാം മഖ്‌രീസി റാഹിമഹുള്ളാഹിയുടെ തജ്‍രീദു തൗഹീദ് എന്ന കിതാബ് 

 والقرآن الكريم بل الكتب المنزلة من عند الله  تعالى  كلها مصرّحة بالرد على أهل هذا الإشراك، كقوله تعالى: {إِيَّاكَ نَعْبُدُ} ، فإنه ينفي شرك المحبّة والإلهيّة، وقوله: {وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ} فإنه ينفي شرك الخلق والربوبيّة، فتضمّنت هذه الآية تجريد التّوحيد لربّ العالمين في العبادة، وأنه لا يجوز إشراك غيره معه، لا في الأفعال ولا في الألفاظ ولا في الإرادات، فالشرك به في الأفعال، كالسجود لغيره سبحانه وتعالى، والطواف بغير بيته المحرّم، وحلق الرأس عبوديّةً وخضوعًا لغيره، وتقبيل الأحجار غير الحجر الأسود الذي هو يمينه في الأرض، وتقبيل القبور واستلامها والسجود لها

الكتاب: تجريد التوحيد المفيد (1/18)

المقريزي (766 - 845 هـ = 1365 - 1441 م)

ആശയ സംഗ്രഹം : അല്ലാഹുവിങ്കൽ നിന്ന് അവതീർണ്ണമായ വിശുദ്ധ ഖുർആൻ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മുഴുവൻ വേദ ഗ്രൻഥങ്ങളും ബഹുദൈവ വിശ്വാസത്തിന്റെ വാഹകരെ വ്യക്തമായി ഖണ്ഡിക്കുന്നവയാണ്. വിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ ഇയ്യാക നഅബദു (നിന്നെ മാത്രം ഞങ്ങൾ ആരാധിക്കുന്നു)എന്ന വചനം ഇലാഹിയ്യത്തിലെയും മഹബ്ബത്തിലെയും ശിർക്കിനെ നിഷേധിക്കുന്നു.വ ഇയ്യാക നസ്തഈൻ(നിന്നോട് മാത്രം ഞങ്ങൾ സഹായം അർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു ) എന്ന വചനമാകട്ടെ സൃഷ്ടിപ്പിലെയും റുബൂബിയ്യത്തിലെയും ശിർക്കിനെ നിഷേധിക്കുന്നു.അപ്പോൾ ഇയ്യാക നഅബദു വ ഇയ്യാക നസ്തഈൻ( നിന്നെ മാത്രം ഞങ്ങൾ ആരാധിക്കുന്നു നിന്നോട് മാത്രം ഞങ്ങൾ സഹായം അർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു )എന്ന വിശുദ്ധ  വചനം ലോക രക്ഷിതാവിനുള്ള ഇബാദത്തിലെ  (ആരാധനയിലെ  ) തൗഹീദ് അനാവരണം ചെയ്യുന്നു.

     അല്ലാഹുവിന്റെ കൂടെ മറ്റാരെയും പ്രവർത്തികളിലോ  വാക്കുകളിലോ ഉദ്ദേശ്യങ്ങളിലോ പങ്കു ചേർക്കൽ അനുവദനീയമല്ലെന്ന ആശയം ഈ വചനം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. അല്ലാഹു സുബ്ഹാനഹു വ തആലാ അല്ലാത്തവർക്ക് സുജൂദ് ചെയ്യുക,അല്ലാഹുവിന്റെ വിശുദ്ധ ഗേഹമായ കഅബയെ അല്ലാതെ ത്വവാഫു (പ്രദക്ഷിണം ) ചെയ്യുക ,അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരോട് വിനയവും ഉബൂദിയ്യത്തും പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി തല മൊട്ടയടിക്കുക.ഹജറുൽ അസ്‌വദ് അലാത്ത മറ്റു കല്ലുകളെ ചുംബിക്കുക,ഖബറുകളെ ചുംബിക്കുകയും അവയ്ക്കു സുജൂദ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക മുതലായവ പ്രവർത്തികളിൽ വരുന്ന ശിർക്കിനു ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.

 ____________________ 

 

أحدهما: إلى التوحيد، وكذا رُوِيَ عن ابن عَبَّاسٍ - رضي اللَّه عنهما - أنه قال: " كُلُّ عبادةٍ في القرآنِ فهو توحيد ".

والوجه الآخر: أن يكون على كل طاعة أن يعبد اللَّه بها، وأصلها يرجع إلى واحد؛ لما على العبد أن يوحد اللَّه - تعالى - في كل عبادة لا يُشرك فيها أحدًا، بل يخلصها فيكون موحدًا لله تعالى بالعبادة والدِّين جميعًا.
وعلى ذلك قطعُ الطمع، والخوف، والحوائج كلها عن الخلقِ.
وتوجيهُ ذلك إلى اللَّه تعالى بقوله: (أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ) وعلى ذلك المؤمن لا يطمعُ في الحقيقة بأحدٍ غير اللَّه، ولا يرفع إليه الحوائج، ولَا يخاف إلا من الوجه الذي يخشى أن اللَّه جعله سببًا لوصول بلاءٍ من بلاياه إليه على يديه؛ فعلى ذلك يخافُه، أو يرجو أن يكون اللَّه تعالى جعلَ سببَ ما دفعه إليه على يديه، فبذلك يرجو ويطمع، فيكون ذلك من الضالين، فيكون في ذلك التعوُّذُ من جميع أنواع الذنوب، والاستهداءُ إلى كل أنواع البر.

الكتاب: تفسير الماتريدي (1/363)

المَاتُرِيدي ( 000 - 333 هـ = 000 - 944 م)

 

ثم قوله: { إِيَّاكَ نَعْبُدُ } يتوجه وجهين: 

أحدهما: إلى التوحيد، وكذا رُوِيَ عن ابن عباس - رضي الله عنهما - أنه قال: " كُلُّ عبادةٍ في القرآنِ فهو توحيدٌ ".

إِيَّاكَ نَعْبُدُ എന്ന വചനം ഉദ്ധരിച്ചു പറയുന്നു' ഇതിന്ന് രണ്ട് വ്യാഖ്യാനമുണ്ട് 

ഒന്ന് തൗഹീദാണ്.  

ഇബ്ന്‍ അബ്ബാസ്‌(റ) വിനെ തൊട്ടു ഉദ്ധരിച്ചത് : "ഖുർആനിലെ എല്ലാ ആരാധനകളും ഏകദൈവ വിശ്വാസമാണ്"

والوجه الآخر: أن يكون على كل طاعة أن يعبد الله بها، وأصلها يرجع إلى واحد؛ لما على العبد أن يوحد الله - تعالى - في كل عبادة لا يُشرك فيها أحداً، بل يخلصها فيكون موحِّداً لله تعالى بالعبادة والدين جميعاً.

മറ്റൊന്ന്: എല്ലാ വഴിപ്പെടലുകളുടെ മേലിലും അത് കൊണ്ട് അല്ലാഹുവിനെ ആരാധിക്കപ്പെടലാണ് 

അതിന്റെ അടിത്തറ എല്ലാ ഇബാദത്തിലും അല്ലാഹുവിനെ ഏകനാക്കുക ഒരാളെയും പങ്കാക്കാതിരിക്കുക ഇബാദത്തിലും വഴി പെടുന്നതിലും അല്ലാഹുവിനെ ഏകനാക്കുക 

  وعلى ذلك قطعُ الطمع، والخوف، والحوائج كلها عن الخلقِ.

ഇതിന്റെ മേൽ സ്രഷ്ടികളെ തൊട്ട് പ്രതീക്ഷയും ഭയവും ആവശ്യങ്ങളും എല്ലാം മുറിക്കുക എന്നതാണ് .

  ____________________ 

ഹിജ്‌റ 300 കളിൽ ജീവിച്ച ഇമാം മാതുരീദി

اياك نعبد واياك نستعين

എന്ന ആയത്തിന്റെ തഫ്സീറിൽ പറയുന്നു

وعلي ذلك قطع الطمع والخوف والحوائج كلها عنةالخلق.

وتوجيه ذلك الي الله تعالي بقوله ( انتم الفقراء الي الله والله هو الغني الحميد)
وعلى ذلك المؤمن لا يطمعُ في الحقيقة بأحدٍ غير اللَّه، ولا يرفع إليه الحوائج، ولَا يخاف إلا من الوجه الذي يخشى أن اللَّه جعله سببًا لوصول بلاءٍ من بلاياه إليه على يديه؛ فعلى ذلك يخافُه، أو يرجو أن يكون اللَّه تعالى جعلَ سببَ ما دفعه إليه على يديه، فبذلك يرجو ويطمع، فيكون ذلك من الضالين

الكتاب: تفسير الماتريدي (1/363)

المَاتُرِيدي ( 000 - 333 هـ = 000 - 944 م).

അത് പ്രകാരം സൃഷ്ടിയിൽ നിന്ന് പ്രതീക്ഷയും ഭയവും ആവശ്യങ്ങളും എല്ലാം മുറിക്കലാണ്.

എന്നിട്ട് അത് അല്ലാഹുവിലേക്ക് തിരിക്കലാണ് (വേണ്ടത് )

(നിങ്ങൾ അല്ലാഹുവിലേക്ക് ആവശ്യക്കാരാണ്, എന്നാൽ അല്ലാഹു നിരാശ്രരനും സ്തുതിക്കപ്പെട്ടവനുമാകുന്നു) എന്ന അവന്റെ വാക്ക് പ്രകാരം

ഇക്കാരണത്താൽ ഒരു മുഉമിൻ യഥാർത്ഥത്തിൽ പരീക്ഷണങ്ങളിൽ ഒരു പരീക്ഷണം അവനിലേക്ക് മറ്റൊരാളുടെ കൈകൾ മുഖേന എത്തുക എന്നത് അല്ലാഹു ഉണ്ടാക്കിയ ഒരു കാരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അല്ലാതെ അവൻ പ്രതീക്ഷിക്കുകയില്ല , മറ്റൊരാളിലേക്ക് അവൻ ആവശ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുകയില്ല, അവൻ ഭയപെടുകയുമില്ല , അത് കൊണ്ട് അല്ലാഹു വെച്ച കാരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അവൻ ഭയപ്പെടുന്നു, അല്ലെങ്കിൽ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു, അല്ലാത്ത രൂപത്തിൽ (അവൻ വെക്കാത്ത കാരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ) ആണ് എങ്കിൽ അവൻ വഴി പിഴച്ചവരിൽ (മുശ്രികായ ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ ) പെട്ടു പോയിരിക്കുന്നു!!!

സമസ്തക്കാരേ, ഇത് തന്നെയല്ലേ മുജാഹിദുകൾ പറയുന്ന കാര്യകാരണ ബന്ധം?

അപ്പോൾ ഇമാം ഇബ്നു തൈമിയ്യ മാത്രമല്ല , മുൻകാല മുഫസ്സിറുകളും പറഞ്ഞത് തന്നെയല്ലേ ഇത്

അല്ലെങ്കിൽ സമസ്തക്കാരേ,മരിച്ചു പോയവർ ഉത്തരം ചെയ്യാനുള്ള ഒരു കാരണം ആയി അവരോടുള്ള ഇസ്തിഗാസയെ അല്ലാഹു വെച്ചതായി നിങ്ങൾക്ക് തെളിയിക്കാമോ ?

وَمن أَسْمَائِهِ: الْوَهَّاب: يهب الْعَافِيَة، وَلَا يقدر الْمَخْلُوق أَن يَهَبهَا ويهب الْقُوَّة وَلَا يقدر الْمَخْلُوق أَن يَهَبهَا، تَقول: يَا رب هَب لي الْعَافِيَة وَلَا تسْأَل مخلوقا ذَلِك، وَإِن سَأَلته لم يقدر عَلَيْهِ، وَتقول عِنْد ضعفك: يَا رب هَب لي قُوَّة، والمخلوق لَا يقدر عَلَى ذَلِك.

الكتاب: الحجة في بيان المحجة وشرح عقيدة أهل السنة (1/156)

قوام السنة (457 - 535 هـ = 1065 - 1141 م)

  ____________________ 

وَمن أَسْمَائِهِ: الْوَهَّاب: يهب الْعَافِيَة، وَلَا يقدر الْمَخْلُوق أَن يَهَبهَا ويهب الْقُوَّة وَلَا يقدر الْمَخْلُوق أَن يَهَبهَا، تَقول: يَا رب هَب لي الْعَافِيَة وَلَا تسْأَل مخلوقا ذَلِك، وَإِن سَأَلته لم يقدر عَلَيْهِ، وَتقول عِنْد ضعفك: يَا رب هَب لي قُوَّة، والمخلوق لَا يقدر عَلَى ذَلِك.
الكتاب: الحجة في بيان المحجة وشرح عقيدة أهل السنة (1/156)
قوام السنة (457 - 535 هـ = 1065 - 1141 م)

____________________ 

قال الخطابي ت ه ٣٨٨
«لا يستعاذ بغير الله أو صفاته، إذ كل ما سواه تعالى وصفاته مخلوق، ولذلك وُصفت كلماته تعالى بالتمام، وهو الكمال، وما من مخلوق إلا وفيه نقص، والاستعاذة بالمخلوق شرك مناف لتوحيد الخالق لما فيه من تعطيل معاملته تعالى الواجبة له على عبيده"
[نقله السويدي في العقد الثمين ص ٢٢٥]

അല്ലാഹു അല്ലാതവരോടോ അവന്റെ ഗുണങ്ങളല്ലാതവയോടോ അഭയം തേടാന്‍ പാടില്ല, അവൻറെ ഗുണങ്ങള്‍ക്ക്  പുറമെ എല്ലാം സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതാണ്, അതിനാല്‍ സർവശക്തനായ അവന്റെ വാക്കുകൾ പൂർണ്ണത വിശേഷിക്കപ്പെടിരിക്കുന്നു, അത് പൂർണതയാണ്, ഒരു പോരായ്മയുമില്ലാതെ ഒരു സൃഷ്ടിയുമില്ല, ഒരു സൃഷ്ടിയിൽ അഭയം തേടുന്നത് ശിർക്കാണ്, ഇത് സ്രഷ്ടാവിന്റെ ഏകദൈവ വിശ്വാസത്തിന് വിരുദ്ധമാണ്,

____________________